ചിത്രകല വ്യക്തിപരമായ ആവിഷ്കാരം

സംഭാഷണം
സി.എന്‍ കരുണാകരന്‍/ബിജുരാജ്


ചിത്രകാരാനായ സി.എന്‍. കരുണാകരന്‍ തന്റെ ജീവിതം പറയുന്നു.




'ചിത്രകൂടം'



ഒരു നാട്ടുഗ്രാമാണ് ബ്രഹ്മകുളം. ഗുരുവായൂരിനടുത്ത് വലിയ പ്രത്യേകതകളൊന്നും അവകാശപ്പെടാനില്ലാത്ത ഒരു ചെറിയ ഗ്രാമം. അവിടെ എഴുപത് കൊല്ലങ്ങള്‍ക്ക് മുമ്പാണ് എന്റെ ജനനം. അച്ഛന്‍ ടി പി ശേഖരമേനോന്‍ വില്ലേജ് ഓഫീസറായിരുന്നു. നാലാണും ഒരു പെണ്ണൂമാണ് മക്കള്‍. അഞ്ചുമക്കളില്‍ ഏറ്റവും ഇളയകുട്ടിയായിരുന്നു ഞാന്‍.
കലാപാരമ്പര്യമൊന്നുമില്ലാത്ത സാധാരണ ഒരു ഇടത്തരം കുടുംബമായിരുന്നു എന്റേത്. 'നായ്ക്കത്ത്' എന്നായിരുന്നു തറവാടിന്റെ പേര്. ഒരു പഴയ നായര്‍ കുടുംബം.. അമ്മയുടെ തായ്‌വഴിയാണ് നായ്ക്കത്ത്്. അന്ന് വീട്ടില്‍ വലിയ സാമ്പത്തിക സ്ഥിതി ഒന്നുമില്ല. പക്ഷേ ദാരിദ്ര്യം ഇല്ലായിരുന്നു. അന്ന് കുറച്ച് നിലമുണ്ട്. അവിടെ കൃഷിയുണ്ട്. ആവശ്യത്തിന് തേങ്ങയുണ്ട്. പച്ചക്കറികളെല്ലാം നട്ടുവളര്‍ത്തുന്നുണ്ട്. അതിനാല്‍ ഭക്ഷണത്തിന് ഒരിക്കലും ബുദ്ധിമുട്ടില്ല. കാരണം തേങ്ങ കൊടുക്കുന്നയാളുടെ കടയില്‍ നിന്നാവും അന്ന് മറ്റ് വീട്ടുസാധനങ്ങള്‍ മേടിക്കുന്നത്. തേങ്ങയ്ക്ക് പകരം എന്തു സാധനവും മേടിക്കാം. ഒരുതരത്തില്‍ സാധനങ്ങള്‍ പരസ്പരം കൈമാറുന്നതാണ് ആ രീതി. എന്റെ ഓര്‍മയില്‍ പച്ചക്കറിയൊന്നും കടയില്‍ നിന്ന് മേടിച്ചതില്ല.വല്ലപ്പോഴും ഉരുളക്കിഴങ്ങും സവോളയും കടയില്‍ നിന്ന് മേടിക്കും. അതിനര്‍ത്ഥം വീട്ടില്‍ വിരുന്നുകാരുണ്ട് എന്നാണ്. വിരുന്നകാര്‍ക്കായി കോഴിയിറച്ചിയൊരുക്കാന്‍ ഇതു രണ്ടുവേണം. അല്ലാതെ കടയില്‍ നിന്ന് സാധനങ്ങളൊന്നും ഞങ്ങള്‍ക്ക് മേടിക്കേണ്ട ആവശ്യമില്ലായിരുന്നു. ഞാനൊക്കെ ജനിക്കുന്നതിന് മുമ്പ് തറവാട് വളരെ നല്ല നിലയിലായിരുന്നു കഴിഞ്ഞിരുന്നത് എന്നു കേട്ടിട്ടുണ്ട്. എന്നാല്‍ ഒരമ്മാവന്‍ സ്വത്തുക്കള്‍ നല്ല പങ്കും വിറ്റഴിച്ചു. അന്ന് മരുമക്കത്തായമാണ്. അമ്മാവനാണ് കാരണവര്‍. കഥകളി പ്രേമമായിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിന്. ആഡംബരപ്രിയന്‍ കൂടിയതുകൊണ്ടാവാം മുമ്പ് കാരണവന്‍മാര്‍ ഉണ്ടാക്കിയതെല്ലാം ഈ അമ്മാവന്‍ വിറ്റഴിച്ചു. എന്നാലും കുറച്ച് സ്വത്ത് ശേഷിച്ചിരുന്നു.
വീടിനടുത്തുള്ള ഒരു പ്രാഥമിക പള്ളിക്കൂടത്തിലാണ് ഞാന്‍ പഠിച്ചത്. അഞ്ചാംക്ലാസ് വരെയേ അവിടെയുള്ളൂ. അപ്പുമാഷുടെ സ്‌കൂള്‍ എന്നാണ് എല്ലാവരും ആ പള്ളിക്കൂടത്തെ വിളിച്ചിരുന്നത്. നടന്നുപോകാവുന്ന ദൂരമേയുള്ളൂ. ആ നാട്ടില്‍ വേറെ സ്‌കൂളൊന്നുമില്ല. പിന്നെയുള്ളത് പാവറട്ടിയിലാണ്. അവിടെ ഒരു സര്‍ക്കാര്‍ ഹൈസ്‌ക്കൂളുണ്ട്. പാവറട്ടിയില്‍ വിട്ട് പഠിപ്പിക്കാനുള്ള നിവൃത്തിയൊന്നും അന്നില്ല. മാത്രമല്ല നാട്ടിന്‍പുറത്തെ എല്ലാവരും അപ്പുമാഷുടെ സ്‌കൂളിലാണ് പഠിക്കുന്നതും. എന്റെ വകയില്‍ സഹോദരനായ ശ്രീധരന്‍ ഞാനും ഒരേ ക്ലാസിലാണ് പഠിച്ചത്. ശ്രീധരന്‍ തന്നെയാണ് എന്റെ കൂട്ട്. ഞങ്ങള്‍ ഒരുമിച്ചാണ് സ്‌കൂളില്‍ പോക്ക്. അസാമാന്യ പ്രതിഭയാണ് അക്കാലത്തേ ശ്രീധരന്‍. നന്നായി പാട്ടു പാടും, പടം വരയ്ക്കും, കഥ എഴുതും. 'മാതൃഭൂമി'യിലെ ബാലപംക്തിയില്‍ ശ്രീധരന്റെ കവിതയും കഥയുമൊക്കെ വന്നിട്ടുണ്ട്. ഒ.വി. ഉഷയൊക്കെ ബാലപംക്തിയില്‍ എഴുതുന്ന കാലമാണ് അത്.
ശ്രീധരന്‍ ഇങ്ങനെ മിടുക്കനായി തെളിയുമ്പോള്‍ എന്തെങ്കിലും എനിക്കും ചെയ്യണമെന്ന് മോഹം. ഞാന്‍ സംഗീത ഉപകരണങ്ങളില്‍ താല്‍പര്യം കാട്ടി. പുല്ലാങ്കുഴലും മൗത്ത് ഓര്‍ഗനുമൊക്കെയായിരുന്നു അക്കാലത്ത് എന്റെ കൂട്ട്. ശ്രീധരനെ മറികടക്കണമെന്ന ആഗ്രഹം കൊണ്ടാണ് ഞാന്‍ സംഗീതത്തില്‍ താല്‍പര്യം കാട്ടുന്നത്. അല്ലാതെ ജന്മവാസനകൊണ്ടോ, നൈസര്‍ഗികമായ കഴിവുകൊണ്ടോ അല്ല. കുറച്ചൊക്കെ ഞാന്‍ സംഗീത ഉപകരണങ്ങളില്‍ മിടുക്കനുമായിരുന്നു. എന്നാല്‍ വളരെ പെട്ടന്ന് ഞാനൊരു കാര്യം മനസ്സിലാക്കി. ജന്മനാ സംഗീത വാസനയുള്ളയാള്‍ക്കേ ഈ രംഗത്ത് തിളങ്ങാനാവൂ. എനിക്കത് ഇല്ല. സ്വഭാവികമായും, അടുത്തത് എന്ത് എന്നതായി എന്റെ ചിന്ത.
ചെറുപ്പകാലത്ത് കുട്ടികള്‍ക്കൊക്കെയുള്ള പതിവാണ് ചിത്രം വരയ്ക്കുക. ഞാനതില്‍ ചില ശ്രമങ്ങള്‍ നടത്തി. പടങ്ങള്‍ നോക്കി അതനുകരിച്ച് വെള്ളക്കടലാസില്‍ എന്നതായിരുന്നു പകര്‍ത്തുക അന്നത്തെ രീതി. എനിക്കത് നന്നായി ചെയാാനായി. വീണ്ടും വീണ്ടും ചെയ്തപ്പോള്‍ നന്നാവുന്നു എന്ന് എനിക്ക് തന്നെ ബോധ്യമായി. മറ്റുള്ളവരും അത് പറയാന്‍ തുടങ്ങി. ഏതോ പത്രത്താളില്‍ കണ്ട അശോകസ്തംഭം ഞാന്‍ കടലാസില്‍ പകര്‍ത്തി. ഞാനന്ന് മൂന്നാം ക്ലാസിലാണ്. പഠിക്കുന്നത്. ബ്രിട്ടീഷ് ഭരണമാണ്. സ്വാതന്ത്ര്യം കിട്ടിയിട്ടില്ല. പടം ഞാന്‍ ക്ലാസില്‍ കൊണ്ടുപോയി. മാഷമാര്‍ പടം നന്നായിട്ടുണ്ടെന്നു പറഞ്ഞു. ഞാന്‍ ക്ലാസില്‍ ശ്രദ്ധിക്കപ്പെട്ടു. ആളുകള്‍ നല്ലതു പറഞ്ഞപ്പോള്‍ എനിക്ക് പടം വരയ്ക്കാനാവും, ഞാനൊരു പടംവരപ്പുകാരനാണ് എന്ന ചിന്ത മനസ്സില്‍ പതിയെ രൂപപ്പെടാന്‍ തുടങ്ങി.
അന്ന് നോക്കി വരയ്ക്കാന്‍ ചിത്രപുസ്തങ്ങളൊന്നും ഇല്ല. കടയില്‍ നിന്ന് സാധനങ്ങള്‍ പൊതിഞ്ഞുകൊണ്ടുവന്ന കടലാസുകളായിരുന്നു ആശ്രയം. ബ്രിട്ടനില്‍ അച്ചടിച്ച മാഗസിനുകളുടെയും മറ്റും കളര്‍പേജുകളിലായിരിക്കും ആ കടലാസുകള്‍.അതിന്റെ വലിയൊരു ശേഖരം എനിക്കുണ്ടായിരുന്നു. അതില്‍ ചില നല്ല പടങ്ങള്‍ അച്ചടിച്ചിട്ടുണ്ടാവും. പ്രകൃതി ദൃശ്യങ്ങളും മറ്റും. ഞാനാ കടലാസുകള്‍ ചുരുകള്‍ നിവര്‍ത്തി വെള്ളക്കടലാസിലേക്ക് പകര്‍ത്തും. അതെല്ലാതെ ചിത്രകലാ അഭ്യാസത്തിന് മറ്റൊരു വഴിയും ഉണ്ടായിരുന്നില്ല.



ഒരു 'കുട്ടി കമ്യൂണിസ്റ്റ് '

ഞാന്‍ വരയ്ക്കുമെന്ന് നന്നേ ചെറിയ കുട്ടിയായിരിക്കുമ്പോള്‍ തന്നെ, വീട്ടില്‍ എല്ലാവര്‍ക്കും അറിയാം. പക്ഷേ, മൂത്ത ചേട്ടന്‍ ജനാര്‍ദനനാണ് അത് രഹസ്യമായി ഉപയോഗപ്പെടുത്തിയത്. ചേട്ടനും ഞാനും തമ്മില്‍ പ്രായവ്യത്യാസം കുറച്ചുണ്ട്. അന്നദ്ദേഹം ഒമ്പതാംക്ലാസിലോ മറ്റോ ആണ്. പക്ഷേ ചേട്ടന്‍ കമ്യൂണിസ്റ്റ് പാര്‍ട്ടിക്കാരനാണ്. പാര്‍ട്ടിയുമായി അടുത്ത ബന്ധമുണ്ട്.പാര്‍ട്ടി നിരോധിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്ന കാലമാണ് അത്. കല്‍ക്കത്താ തീസിസിന്റെ കാലം. അന്നെനിക്ക് എട്ട് വയസുണ്ട്.
തീര്‍ത്തും രഹസ്യമായിട്ടാണ് ചേട്ടന്റെ നീക്കം. മുതിര്‍ന്ന നേതാക്കള്‍ക്ക് ഒളികേന്ദ്രം ഒരുക്കുക, അവരെ സുരക്ഷിതമായി മറ്റിടങ്ങളില്‍ എത്തിക്കുക എന്നതൊക്കെയാണ് അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രവര്‍ത്തനം. ചേട്ടന്‍ ഇടയ്ക്ക് ലെനിന്റെയും സറ്റാലിന്റെയും പടങ്ങള്‍ കൊണ്ടു തന്നിട്ട് അത് വലുതാക്കി വരച്ചുകൊടുക്കാന്‍ പറയും. ഞാനത് ആരും കാണാതെ വലുതാക്കി വരച്ചുകൊടുക്കും. കുട്ടിയാണെങ്കിലും ഒരു പടം നോക്കി അതുപോലെ മറ്റൊന്ന് വരയ്ക്കാന്‍ എനിക്ക് നല്ല പാടവമാണ്. കളറില്‍ വരയ്ക്കുന്ന ചിത്രങ്ങള്‍ ചേട്ടന്‍ മേടിച്ചുകൊണ്ടുപോകും. അദ്ദേഹത്തിന് അതുകൊണ്ട് എന്തായിരുന്നു പ്രയോജനം എന്നെനിക്കറിയില്ല. ഇപ്പോഴുമറിയില്ല.ചിലപ്പോള്‍ പാര്‍ട്ടിക്കാര്‍ക്ക് സമ്മേളനവേദിയിലോ മറ്റോ വയ്ക്കാനാവും. ഞാന്‍ ചോദിച്ചതുമില്ല. ആ സമയത്ത് എനിക്ക് വ്യക്തമായ രാഷ്ട്രീയ ധാരണയൊന്നുമില്ല. ചേട്ടന്‍ പറഞ്ഞതുകൊണ്ടു വരയ്ക്കുന്നു എന്നു മാത്രം.
ചേട്ടനാണ് കമ്യുണിസത്തെപ്പറ്റി എനിക്ക് പറഞ്ഞു തരുന്നതും. ഞാന്‍ വരയ്ക്കുന്ന പടങ്ങള്‍ ആരുടേതാണെന്നും അവരന്തിനുവേണ്ടി നിലകൊണ്ടുവെന്നും ചേട്ടന്‍ പറയും. ഞാന്‍ മറ്റാരോടും പറയില്ല എന്നുറപ്പുള്ളതുകൊണ്ടാണ് ചേട്ടന്‍ ഇതെല്ലാം എന്നോട് പങ്കുവയ്ക്കുന്നത്. രഹസ്യം ഞാന്‍ വഴി ചോരില്ലെന്ന് ഉറപ്പായിരുന്നു. ചേട്ടന്‍ പറഞ്ഞു തന്ന ധാരണകളില്‍ നിന്നാണ് കമ്യൂണിസം എന്താണെന്ന് മനസ്സിലാവുന്നത്. അന്നത്തെ പ്രവര്‍ത്തനം വച്ച് നോക്കിയാല്‍ ഞാനൊരു 'കുട്ടികമ്യൂണിസ്റ്റാ'യിരുന്നു ന്നു പറയാം. എന്നാല്‍ ഞാനൊരിക്കലും കമ്യൂണിസ്റ്റായിരുന്നിട്ടില്ല. അതായത് പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ നടത്തിയിട്ടില്ലെന്നര്‍ത്ഥം. പക്ഷേ, അന്നേ കമ്യൂണിസ്റ്റ് പ്രസ്ഥാനത്തോടും ഇടതുപക്ഷത്തോടും ഒരു ചായ്‌വുണ്ടായിരുന്നു. സ്വഭാവികമായി ഉണ്ടായതാണ്. ചേട്ടനോടുള്ള ഇഷ്ടക്കൂടുതലുകൊണ്ടും ആവാം. അതിപ്പോഴും അങ്ങനെ തന്നെ തുടരുന്നു. അതില്‍ ഒരു മാറ്റവും ഒരിക്കലും വന്നിട്ടില്ല. ഇപ്പോഴുമില്ല.


ഒരു ചിത്രകാരന്‍ ജനിക്കുന്നു


പ്രാഥമിക സ്‌കൂളില്‍ പഠിക്കുമ്പോള്‍ ഞാനൊരു ചിത്രകാരനാണ് എന്ന തോന്നല്‍ എന്നില്‍ ജനിപ്പിച്ച സംഭവമുണ്ടായി. അന്ന് 'ചന്ദിക' ആഴ്ചപ്പതിപ്പ് സാമാന്യം നന്നായി ആളുകള്‍ വായിച്ചിരുന്ന ഒരു മാഗസിനാണ്. ഞാനൊരു താമരയുടെ പടം വരച്ച് അവര്‍ക്കയച്ചു. മാസിക കണ്ടപ്പോള്‍ ഞാന്‍ ഞെട്ടിപ്പോയി. ഞാന്‍ വരച്ച പടമാണ് മുഖചിത്രം. 'പ്രകൃതിയിലെ കവിത' എന്നായിരുന്നു ചന്ദ്രികയുടെ കവര്‍ പേജില്‍ എഴുതിയിരുന്നത്. ഞാനതൊരിക്കലും അങ്ങനെ അച്ചടിച്ചുവരുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിച്ചതല്ല. എന്നെപ്പോലെ ഒരു സ്‌കൂള്‍ വിദ്യാര്‍ത്ഥി വരച്ച ചിത്രം 'മാതൃഭൂമി' പോലുള്ള പ്രസിദ്ധീകരണം കൊടുക്കില്ല എന്ന തോന്നലിലാണ് ചന്ദ്രികയ്ക്ക് അയച്ചത്. ആ പടം വരച്ച രീതി ഓര്‍ക്കുമ്പോള്‍ ഉള്ളില്‍ ചിരിപൊട്ടും. അന്ന് എനിക്കറിയില്ല എങ്ങനെയാണ് പടം വരയ്‌ക്കേണ്ടതെന്ന്. താമരയുടെ പടം വരയ്ക്കാന്‍ ഞാന്‍ ചെയ്തത് താമര വിരിഞ്ഞിരിക്കുന്ന ഒരു കുളത്തില്‍ ഇറങ്ങി നില്‍ക്കുകയായിരുന്നു. അരയോളം വെള്ളം. കടലാസ് വെള്ളം നനയാതെ ഉയര്‍ത്തിപ്പിടിച്ചു. കുറേ നേരം വെള്ളത്തില്‍ നിന്നായിരുന്നു ആ പടം ഞാന്‍ മുഴുവിച്ചത്. താമരയുടെ പടം വരയ്ക്കാന്‍ കുളത്തില്‍ ഇറങ്ങി നില്‍ക്കേണ്ട കാര്യമില്ല എന്ന് ആരും പറഞ്ഞു തരാന്‍ ഉണ്ടായിരുന്നില്ല എന്നതാണ് വാസ്തവം. ഞാന്‍ ഒരിക്കല്‍ കൂടി പടം വരച്ച് 'ചന്ദ്രിക'യ്ക്ക് അയച്ചു. 'കപി കൊമ്പത്തെത്തിയാല്‍' എന്ന പേരിലാണ് ആ പടവും അച്ചടിച്ചു വന്നത്. അതും മുഖചിത്രം. രണ്ടുതവണ മുഖചിത്രമായി ഞാന്‍ വരച്ച ചിത്രം വന്നത് അന്ന് വലിയ അംഗീകാരമായിട്ടാണ് തോന്നിയത്. ഞാനത് എല്ലാവരെയും കാണിച്ചുകൊടുത്തു. എല്ലാവരും നല്ലതു പറയുകയും ചെയ്തു. കുറച്ച് അഭിനന്ദനങ്ങള്‍ കിട്ടി. ശ്രമിച്ചാല്‍ എനിക്കൊരു ചിത്രകാരനാകാന്‍ പറ്റും എന്നു മനസ് എന്നോട് പറഞ്ഞുകൊണ്ടേയിരുന്നു.
അഞ്ചാംഫോമില്‍ പഠിക്കാന്‍ എന്നെ പാവറട്ടി സര്‍ക്കാര്‍ സ്‌കൂളില്‍ കൊണ്ടുപോയി ചേര്‍ത്തു. വിട്ടില്‍ നിന്ന് കുറച്ചു ദൂരമുണ്ട് അവിടേക്ക്. പക്ഷേ, അധികാലം ക്ലാസില്‍ പോകാനായില്ല. ടൈഫോയിഡ് പിടിപെട്ടു. അന്ന് പതിനൊന്നു വയസ്. ടൈഫോയ്ഡ് മൂര്‍ഛിച്ചപ്പോള്‍ എന്റെ ഒരു കാലിന്റെ സ്വാധീനം നഷ്ടമായി. ക്ലാസില്‍ പോക്ക് നിന്നു. പിന്നെ നീണ്ട ചികിത്സയായി. ഉഴച്ചിലും പിഴിച്ചിലു നിരവധി ചികിത്സ നടത്തി. അന്ന് അധികം വൈദ്യന്‍മാരൊന്നുമില്ല. കേള്‍വികേട്ട ചില വൈദ്യന്‍മാര്‍ ദൂരെ നാട്ടുകളിലാണ്. അവര്‍ വീടുകളില്‍ വന്ന് ചികിത്സിക്കില്ല. നമ്മള്‍ അങ്ങോട്ട് പോയി അവിടെ താമസിച്ചുവേണം ചികിത്സിക്കാന്‍. അച്ഛന്‍ എന്നെ കുറ്റിപ്പുറത്തും മറ്റും വൈദ്യന്‍മാരുടെയടുത്തുകൊണ്ടുപോയി. കുറച്ചു നാളുകള്‍ ഓരോയിടത്തും തങ്ങണം. ചികിത്സാകേന്ദ്രത്തിനടുത്തായി ഞാനും അച്ഛനും ചെറിയ മുറി വാടയ്ക്ക് എടുക്കും. ഏതെങ്കിലും വീടിന്റെ ചാര്‍പ്പോ ഒഴിഞ്ഞ മുറിയോ ആയിരിക്കും അത്. ചികിത്സയില്ലാത്ത സമയത്ത് ഒന്നും ചെയ്യാനില്ല എനിക്ക്. വെറുതെയിരിക്കാന്‍ ഞാനിഷ്ടപ്പെട്ടുമില്ല. ആ ഒഴിവു സമയം മുഴുവന്‍ ഞാന്‍ പടം വരച്ചു. കാലിന് അസുഖം വന്നത് അങ്ങനെ ഗുണകരമായി. മറ്റൊന്നും ചെയ്യാതെ പടം വരയ്ക്കാം. അതെന്റെ ജീവിതത്തിലെ വലിയ വഴിത്തിരിവായിരുന്നു. പഠിത്തം ഏതാണ്ട് പൂര്‍ണമായി തന്നെ മുടങ്ങി.
നാട്ടില്‍ തിരിച്ചെത്തിയപ്പോഴും പടം വരയ്ക്കല്‍ തന്നെയായിരുന്നു എന്റെ പണി. സ്‌കൂളില്‍ വീണ്ടും പോകാന്‍ ഞാന്‍ താല്‍പര്യം കാട്ടിയതേയില്ല. വീടിനടുത്ത് ഒരു കര്‍ഷകവായനശാലയുണ്ട്. ചായക്കടയും പെട്ടിക്കടയുമൊക്കെ ചേര്‍ന്ന ഒരു ചെറിയ മുറിയിലാണ് വായനശാല പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നത്. അന്നവിടെ പത്രങ്ങളും മാസികകളുംവരും. വീടുകളില്‍ ആരും അങ്ങനെ മാസികകളൊന്നും വരുത്തിയിരുന്നില്ല. ഞാന്‍ അവിടെ പതിവായി ചെല്ലും. ഒരു ദിവസം മാതൃഭൂമി ആഴ്ചപ്പതിപ്പ് തുറന്നപ്പോള്‍ അതില്‍ ഒരു ലേഖനം. മദ്രാസിലെ ചിക്രലാ പഠന സ്ഥാപനമായ മദ്രാസ് സ്‌കൂളിനെപറ്റി ആരോ എഴുതിയതാണ് അത്. മദ്രാസ് സ്‌കൂളിന്റെ സവിശേഷതകളും പ്രത്യേകതകളും ഒക്കെ വിസ്തരിച്ചു പറഞ്ഞിണ്ട് ആ അതില്‍. അന്ന് മാതൃഭൂമി ടാബ്ലോയിഡ് സൈസില്‍ നീണ്ടതാണ്. മദ്രാസ് സ്‌കൂളിലെ അധ്യാപകരെപ്പറ്റി, പഠിച്ചിറങ്ങിയ മിടുക്കരായ വിദ്യാര്‍ത്ഥികളെപ്പറ്റിയൊക്കെ പരാമര്‍ശമുണ്ട്. കെ.സി.എസ്. പണിക്കരെന്ന ചിത്രകാരനെപ്പറ്റി എടുത്തു പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. അത് വായിച്ചപ്പോള്‍ എനിക്ക് വല്ലാത്ത മോഹം അവിടെ ചിത്രകല പഠിക്കണം. എങ്ങനെയെങ്കിലും അവിടെയെത്തണം. വീട്ടില്‍ പറഞ്ഞപ്പോള്‍ കടുത്ത എതിര്‍പ്പ്. ഞാന്‍ വരയ്ക്കുന്നില്‍ അവര്‍ക്ക് വിയോജിപ്പില്ല. പക്ഷേ സ്‌കൂള്‍ പഠനം ഉപേക്ഷിച്ച് ചിത്രകല പഠിക്കുന്നതിലാണ് എതിര്‍പ്പ്. എന്നാല്‍ എന്റെ വാശി തന്നെ ജയിച്ചു.


മദ്രാസിലെ ചിത്രകലാ വിദ്യാര്‍ത്ഥി


അച്ഛനൊപ്പമാണ് ഞാന്‍ മദ്രാസില്‍ എത്തുന്നത്. ട്രസറും ഷര്‍ട്ടുമാണ് വേഷം. വയസ് പന്ത്രണ്ട്. അവിടെ പ്രവേശത്തിനുള്ള സമയമായെന്ന് അറിഞ്ഞാണ് ചെല്ലുന്നത്. എന്റെ സഹോദരിയുടെ ഭര്‍ത്താവ് മദിരാശിയില്‍ ബാങ്ക് ഉദ്യോഗസ്ഥനാണ്. അദ്ദേഹമാണ് അപേക്ഷാഫോറം മേടിച്ച് അയച്ചു തരുന്നത്. മദ്രാസ് സ്‌കൂള്‍ ഓഫ് ആര്‍ട്‌സ് അന്നേ പ്രശസ്തമാണ്. അവിടെ പ്രവേശനത്തിനുള്ള കുറഞ്ഞ യോഗ്യത എസ്.എസ്.എല്‍.സിയാണ്. എനിക്കതില്ല. അന്ന് ഡി.പി. റോയി ചൗധരിയാണ് പ്രിന്‍സിപ്പാള്‍. അതിപ്രശ്തനായ കലാകാരനാണ് അദ്ദേഹം. വലിയ ശില്‍പങ്ങള്‍ ചെയ്യുന്ന, ലോകം അറിയുന്നയാള്‍. തലശ്ശേരിക്കാരനായ അടിയോടിയാണ് അദ്ദേഹത്തിന്റെ പേഴ്‌സണല്‍ അസിസറ്റന്റ്. മാത്രമല്ല എല്ലാം. എന്നെ കണ്ടപ്പോള്‍ അടിയോടി പറഞ്ഞു നിങ്ങള്‍ക്ക് പെയിന്റിംഗ് കോഴ്‌സിന് പ്രവേശം കിട്ടാന്‍ സാധ്യതയില്ല. അത് മുതിര്‍ന്നയാളുകള്‍ക്കുള്ളതാണ്. ഒരു കാര്യം ചെയ്യൂ ഇവിടെ തന്നെയുള്ള ഡിസൈനിംഗ് കോഴ്‌സിന് ശ്രമിച്ചു നോക്കൂ. അന്ന് കാര്യങ്ങളെപ്പറ്റി എനിക്ക് വലിയ പിടിയില്ല. എനിക്ക് നാട്ടിലെ സ്‌കൂളില്‍ പഠിക്കണമെന്നില്ല. എങ്ങനെയെങ്കിലും ചിത്രകല പഠിച്ചാല്‍ മതി. മദ്രാസ് സ്‌കൂള്‍ ഓഫ് ആര്‍ട്‌സില്‍ തന്നെ പഠിക്കുകയും വേണം. എന്തായാലും ഡിസൈനിംഗ് കോഴ്‌സിന് ശ്രമിക്കാമെന്ന് ധാരണയായി.
അന്ന് രണ്ടുദിവസത്തെ നടപടി ക്രമങ്ങളാണ് പ്രവേശനത്തിനുള്ളത്. ആദ്യ ദിവസം പരീക്ഷ നടത്തും. അതിലെ മികവിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തില്‍ അടുത്ത ദിവസം ഇന്റര്‍വ്യൂ. ഡിസൈനിംഗ് കോഴ്‌സിലേക്കുള്ള പ്രവേശന പട്ടിക വന്നപ്പോള്‍ എനിക്ക് ഒന്നാം റാങ്ക്. ഞാന്‍ ഇന്റര്‍വ്യൂവിന് ചേര്‍ന്നു. ഡി.പി.റോയ് ചൗധരിയാണ് അഭിമുഖം നടത്തുന്നത്. പരീക്ഷയിലെ ഒന്നാം റാങ്കും എന്റെ താല്‍പര്യവും കാരണം എനിക്ക് അദ്ദേഹം പ്രവേശനവും തന്നു. സ്‌കൂള്‍ പഠനം മറ്റ് രീതിയില്‍ മുഴുവിക്കണമെന്നും അദ്ദേഹം ഉപദേശിക്കുകയും ചെയ്തു..
ഡി.പി. റോയ് ചൗധരിയെന്ന പ്രിന്‍സിപ്പാളിനെപ്പറ്റി പറയേണ്ടതുണ്ട്. അദ്ദേഹം അന്ന് മദ്രാസ് സ്‌കൂളിലെ രാജാവായിരുന്നു. എല്ലാ അര്‍ത്ഥത്തിലും. ക്യാമ്പസില്‍ തന്നെയുള്ള ഒരു ഇരുനില ബംഗ്ലാവിലാണ് താമസം. ഞങ്ങള്‍, വിദ്യാര്‍ത്ഥികള്‍ അധികമൊന്നും അദ്ദേഹത്തെ കണ്ടിട്ടില്ല. അപൂര്‍വമായേ ക്ലാസില്‍ വരികയുള്ളൂ. രാവിലെ ഒമ്പതരയ്ക്ക് അദ്ദേഹം ബംഗ്ലാവില്‍ നിന്നിറങ്ങി സ്റ്റുഡിയോയിലേക്ക് നടന്നുപോകും. അദ്ദേഹം അവിടെ വലിയ, കൂറ്റന്‍ വര്‍ക്കുകള്‍ ചെയ്യുന്നുണ്ട്. ബംഗ്ലാവില്‍ നിന്നിറങ്ങുമ്പോള്‍ പേഴ്‌സണല്‍ പ്യൂണ്‍ അടിയോടി പിന്നാലെ കാണും. ഡി.പി.റോയ് ചൗധരിയുടെ വസ്ത്രത്തിന്റെ പിന്‍വശം നിലത്തിഴയുന്നത്രയും ഇറക്കമുള്ള സവിശേഷമായി നിര്‍മിച്ചതാണ്. അടിയോടി പിന്നാലെ നടന്ന് അത് നിലത്തു മുട്ടാതെ നോക്കണം. അടിയോടി കൈയില്‍ താലംപോലുള്ള പാത്രമുണ്ടാകും. അതില്‍ ഡി.പി. റോയ് ചൗധരിക്ക് വലിക്കാനുള്ള ട്രിപ്പിള്‍ ഫൈവ് സിഗരറ്റ് പാക്കറ്റ്, പാതി കുടിച്ച മദ്യഗ്ലാസ് എന്നിവയുണ്ടാവും. ശരിക്കും രാജകീയമായിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഭാവം. അന്ന് എനിക്ക് പ്രായം വളരെക്കുറവാണ്. അന്നത്തെ ഓര്‍മയ്ക്ക് ഇപ്പോള്‍ വ്യക്തതയുണ്ടൈന്നു പറയാനും വയ്യ. അദ്ദേഹത്തിന്റെ രീതികള്‍ ശരിയാണോ തെറ്റാണോ എന്നൊന്നും അറിയില്ല.
ഡിസൈനിംഗ് മൂന്നുവര്‍ഷത്തെ കോഴ്‌സാണ്. അത് വ്യവസായ, വാണിജ്യ മന്ത്രാലയത്തിന്റെ കീഴിലാണ് നടത്തുന്നത്. ഡിസൈനിംഗ് എന്നത് വാണിജ്യത്തിന് മുന്‍തൂക്കം കൊടുത്തുകൊണ്ടുള്ള ഒരു കോഴ്‌സാണ്. വസ്ത്ര രംഗത്തെ പുതിയ പ്രവണതകളും മറ്റുമാണ് അതില്‍ വരയ്‌ക്കേണ്ടത്. എനിക്ക് ഒട്ടും താല്‍പര്യമുള്ള കോഴ്‌സല്ല അത്. ചിത്രകല പഠിക്കാനാണ് ഞാന്‍ അവിടെ ചെന്നത്. ഡിസൈനിംഗല്ല. അതെന്റെ മനസ്സില്‍ വല്ലാതെ വീര്‍പ്പുമുട്ടലുണ്ടാക്കി. ഞാന്‍ പ്രിന്‍സിപ്പാളിനെ ചെന്നു കണ്ടു. ചിത്രകലയിലെ എന്റെ താല്‍പര്യം അദ്ദേഹത്തിന് നന്നായി അറിയാം. ഒരു സഹായം പ്രിന്‍സിപ്പാള്‍ ചെയ്തു തന്നു. ഉച്ചവരെ സമയം ചിക്രലാ വിദ്യാര്‍ത്ഥികള്‍ക്കുള്ള മോഡല്‍ സ്റ്റഡി ക്ലാസാണ്. ന്യൂഡ് ഉള്‍പ്പടെയുള്ള മോഡലുകള്‍ വരയ്ക്കലാണ് പ്രധാന പണി. എന്നോട് ഉച്ചവരെ ചിത്രകലാ വിദ്യാര്‍ത്ഥികള്‍ക്കൊപ്പം മോഡലിംഗ് ക്ലാസില്‍ ഇരുന്നുകൊള്ളാന്‍ പറഞ്ഞു. ഉച്ചയ്ക്കു ശേഷം ഡിസൈനിംഗിനും. അങ്ങനെ ഒരേ സമയം ഡിസൈനിങ്ങിന്റെയും ചിത്രകലയുടെ പാഠങ്ങള്‍ എനിക്ക് ഉള്‍ക്കൊള്ളാനായി.
എന്നാലും മനസ്സിന് ഒരു തൃപ്തിയുമില്ല. അപ്പോഴാണ് അറിഞ്ഞത് മദ്രാസ് മ്യൂസിയത്തില്‍ ചിത്രകലാപഠനത്തിന് അവസരം ഉണ്ടെന്ന്. അതിന്റെ ക്യൂറേറ്റര്‍ അയ്യപ്പനെ അച്ഛന് പരിചയമുണ്ട്. രാമു കാര്യാട്ടിന്റെ ഒരു ബന്ധു കൂടിയാണ് അയ്യപ്പന്‍. ഉച്ചകഴിഞ്ഞ സമയത്ത് വേണമെങ്കില്‍ അവിടെ ചിത്രകല പഠിക്കാം. ഞാന്‍ പ്രിന്‍സിപ്പാളിനെ ചെന്നു കണ്ടു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഒരനുമതി പത്രം സംഘടിപ്പിച്ച് മ്യൂസിയം അധികാരികള്‍ക്ക് കൊടുത്തു. അങ്ങനെ രാവിലെ മോഡലിംഗ് സ്റ്റഡി, പിന്നെ ഡിസൈനിംഗ് കോഴ്‌സ്, അത് കഴിഞ്ഞ് വൈകുന്നേരം മദ്രാസ് മ്യുസിയത്തില്‍ ചിത്രകലാ പഠനം. ഇങ്ങനെ ജീവിതം മുന്നോട്ടുപോയി. മദ്രാസ് അന്ന് ചിത്രകലയ്ക്ക് പ്രധാനമാണ്. പ്രശസ്തരായ നിരവധി ചിത്രകാര്‍ ഞാന്‍ പഠിക്കുന്നിടത്തും മ്യൂസിയത്തിലും വരും. ഒരു ചിത്രകലാ വിദ്യാര്‍ത്ഥിയായ എനിക്ക് അവരില്‍ നിന്ന് ഒത്തിരി കാര്യങ്ങള്‍ പഠിക്കാനുണ്ടായിരുന്നു. പ്രശസ്തരും അപ്രശസ്തരുമായ പലരുടെയും ചിത്രങ്ങള്‍ അക്കാലത്ത് അടുത്തു പരിചയപ്പെട്ടു. ചിത്രകലയെപ്പറ്റി സാമാന്യം നല്ല അറിവും ഇക്കാലത്ത് സമ്പാദിച്ചു. മൂന്നുവര്‍ഷത്തെ കോഴ്‌സ് വിജയകരമായാണ് ഞാന്‍ പൂര്‍ത്തിയാക്കിയത്. ഫസ്റ്റ് ക്ലാസ് ലഭിച്ചു. ഗവണ്‍മെന്റ് സ്‌കൂള്‍ ഓഫ് ആര്‍ട്‌സ് ആന്‍ഡ് ക്രാഫ്റ്റിസില്‍ നിന്ന് അക്കൊല്ലം പഠിച്ചിറങ്ങുന്ന മികച്ച വിദ്യാര്‍ത്ഥിക്കുള്ള സ്വര്‍ണമെഡലും എനിക്ക് കിട്ടി. അവിടെ തന്നെ ചേര്‍ന്ന് പെയിന്റിംഗ് പഠിക്കണമെന്നുണ്ട്. പക്ഷേ, നിവൃത്തിയില്ല. സാമ്പത്തികം അന്ന് ബുദ്ധിമുട്ടായിരുന്നു. ഞാന്‍ നാട്ടിലേക്ക് മടങ്ങി.



മനസ് മദ്രാസില്‍; ശരീരം നാട്ടില്‍

1956-ല്‍ നാട്ടില്‍ തിരിച്ചെത്തിയപ്പോള്‍ സ്‌കൂള്‍ പഠനം മുഴുവിക്കാനാണ് എല്ലാവരും പറഞ്ഞത്. ഞാന്‍ പാവറട്ടി സ്‌കൂളില്‍ ഒമ്പതാംക്ലാസില്‍ ചേര്‍ന്നു. അവര്‍ എനിക്ക് ഒരു ഇരട്ട പ്രൊമോഷന്‍ നല്‍കി. പ്രായം കൂടി പരിഗണിച്ചാണ് അത്. പക്ഷേ, എന്റെ മനസ് മുഴുവന്‍ മദ്രാസിലാണ്. മടങ്ങിപ്പോയി മദ്രാസ് സ്‌കൂളില്‍ പെയിന്റിംഗ് കോഴ്‌സിന് ചേരണം. പാഠപുസ്തങ്ങളില്‍ ഒരു ശ്രദ്ധയുമില്ല. സ്‌കൂളില്‍ പഠിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുമ്പോള്‍ തന്നെ ഞാന്‍ മദ്രാസ് സ്‌കൂളില്‍ അപേക്ഷ അയക്കും. അവര്‍ വിളിക്കും. പരീക്ഷ എഴുതും. ഒന്നാം റാങ്ക് എനിക്ക് കിട്ടും. പക്ഷേ ചേരാന്‍ നിവൃത്തിയില്ല. ഞാന്‍ നാട്ടില്‍ തുടരും. പരീക്ഷയില്‍ ഒന്നാം റാങ്ക് കിട്ടുന്നതില്‍ അല്‍ഭുതമൊന്നുമില്ല. ഞാനവിടെ പഠിച്ചയാളാണ്. അവിടുത്തെ രീതികളറിയാം.
ഇതിനിടയില്‍ മദ്രാസ് സ്‌കൂള്‍ പരിഷ്‌കരിക്കപ്പെട്ടു. കൂടുതല്‍ ഉയര്‍ന്ന തലത്തിലേക്ക് അപ്‌ഗ്രേഡ് ചെയ്തു. ഗവ. കോളജ് ഓഫ് ഫൈന്‍ ആര്‍ട്‌സ് എന്നായി പേര്. പത്ത് ശതമാനം സീറ്റുകള്‍ മാത്രമാണ് തമിഴ്‌നാടിനു പുറത്തുള്ളവര്‍ക്കായി നീക്കിവച്ചത്. മുമ്പതായിരുന്നില്ല സ്ഥിതി. ഞാന്‍ പഠിക്കുമ്പോള്‍ കേരള സംസ്ഥാനം രൂപപ്പെട്ടിട്ടില്ല. മദ്രാസിന് കീഴിലായിരുന്നു ഞങ്ങള്‍ കഴിഞ്ഞിരുന്നു. പക്ഷേ, കേരള സംസ്ഥാനം രൂപീകരിക്കപ്പെട്ടതോടെ ഇവിടെ നിന്ന് വളരെ കുറച്ചുപേര്‍ക്കേ അവിടെ പ്രവേശനം കിട്ടൂ.
ഒരു വര്‍ഷം ഞാനിതുപോലെ വീണ്ടും പ്രവേശന പരീക്ഷ എഴുതി. ഒന്നാം റാങ്ക് കാരനായി. പോകണമെന്നു കരുതി തന്നെയാണ് പരീക്ഷ എഴുതിയത്. എന്നാല്‍ പണമില്ല. പോകണ്ട എന്നുറപ്പിച്ചു. ഞാന്‍ ചേരുന്നില്ല എന്ന കാര്യം മദ്രാസില്‍ അറിയിക്കാന്‍ വിട്ടുപോയി. ആ സമയത്ത് കാനായി കുഞ്ഞിരാമനും പരീക്ഷ എഴുതിയിരുന്നു. ചിത്രകലാ കോഴ്‌സിന് ചേരാന്‍ വേണ്ടിയായിരുന്നു കുഞ്ഞിരാമന്‍ ശ്രമിച്ചത്. ലിസ്റ്റില്‍ ആറാം സ്ഥാനമായിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിന്. നൂറിലേറെ പേര്‍ പരീക്ഷ എഴുതിയതില്‍ ആദ്യ സ്ഥാനത്ത് വരിക എന്നതു വലിയ കാര്യമാണ്. പക്ഷേ, പത്ത് ശതമാനം സീറ്റുകള്‍ മാത്രമേ തമിഴ്‌നാടിന് പുറത്തുള്ളവര്‍ക്ക് നീക്കി വച്ചിട്ടുള്ളൂ. എനിക്ക് പ്രവേശനം കിട്ടിയതോടെ കുഞ്ഞിരാമന് ചേരാന്‍ പറ്റില്ല. ഞാന്‍ ചെല്ലുന്നില്ല എന്ന കാര്യം അറിയിച്ചിരുന്നെങ്കില്‍ കുഞ്ഞിരാമന് ചിത്രകലാ കോഴ്‌സിന് ചേരാം. അക്കാര്യം കുഞ്ഞിരാമനും അറിയില്ല. ചിത്രകല പഠിക്കാനാവാത്തതില്‍ അദ്ദേഹത്തിന് വലിയ വിഷമമായി. കുഞ്ഞിരാമന്‍ പ്രിന്‍സിപ്പാളിനെ ചെന്നു കണ്ടു. ശില്‍പ നിര്‍മാണ കോഴ്‌സിന് ചേരാനായിരുന്നു കുഞ്ഞിരാമനോട് പ്രിന്‍സിപ്പാളിന്റെ നിര്‍ദേശം. അന്ന് ശില്‍പകലാ കോഴ്‌സിനും ചിത്രകലാ കോഴ്‌സിനും നടത്തുന്ന പരീക്ഷകള്‍ ഏതാണ്ട് സമാനമാണ്. കുഞ്ഞിരാമന്‍ ശില്‍പകലാ കോഴ്‌സിന് ചേര്‍ന്നു. അങ്ങനെ കേരളത്തിന് ഒരു ശില്‍പിയെ കിട്ടി. 'യക്ഷി'യെ കിട്ടി. നൂറുകണക്കിന് ശില്‍പങ്ങള്‍ കിട്ടി. ഒരു പക്ഷേ, ഞാന്‍ ചെല്ലുന്നില്ലെന്ന് അറിയിച്ചിരുന്നെങ്കില്‍ കുഞ്ഞിരാമന്‍ ചിത്രകാരനാകുമായിരുന്നു. എന്തായാലും ഞാന്‍ ചെയ്തത് നല്ല കാര്യം. ശില്‍പിയായ കുഞ്ഞിരാമന്‍ എന്റെ സംഭവനയാണ്! ഞാനിക്കാര്യം കുഞ്ഞിരാമനോട് പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട്.


വീണ്ടും മദ്രാസിലേക്ക്

സ്‌കൂള്‍ പഠനം പൂര്‍ത്തിയാക്കിയില്ല. അടുത്തവര്‍ഷം, 1959-ല്‍ ഞാന്‍ 'മദ്രാസ് സ്‌കൂളില്‍' ചേരാന്‍ തന്നെ തീരുമാനിച്ചിരുന്നു. ഞാന്‍ മദ്രാസിലെത്തി. തെരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടവരുടെ ലിസ്റ്റ നോക്കി. പേരില്ല. അന്ന് മലയാളിയായ ടി.കെ. പത്മിനിയും എന്റെയൊപ്പമുണ്ട്. അവരുടെയും പേരില്ല. ഇതെന്തുപ്പറ്റി എന്നു കുറച്ചുനേരം ചിന്തിച്ചു. വലിയ വിഷമം തോന്നി. പിന്നെ ഓഫീസില്‍ പോയി ചോദിച്ചു. അപ്പോഴാണ് നോട്ടീസ് ബോര്‍ഡില്‍ മറ്റൊരിടത്ത് മറ്റൊരു ലിസ്റ്റ് ഇട്ടിട്ടുണ്ടെന്ന് അറിഞ്ഞത്. ചെന്നു നോക്കുമ്പോള്‍ ഒന്നാമതായി എന്റെ പേര്. പ്രവേശനം നാലാം വര്‍ഷക്ലാസിലേക്ക്. പത്മനിക്ക് മൂന്നാം വര്‍ഷത്തേക്കും. അതായത് എനിക്ക് നാലു വര്‍ഷം പഠിക്കേണ്ട. ആറുവര്‍ഷ കോഴ്‌സില്‍ രണ്ടുവര്‍ഷം മാത്രം പഠിച്ചാല്‍ മതി. കഴിവും മറ്റും പരിഗണിച്ചായിരുന്നു അത്. പത്മിനിയുടെ കാര്യത്തില്‍ വളരെ അത്ഭുതം തോന്നി. കാരണം ചിത്രകലയില്‍ മുന്‍ പരിചയം അവര്‍ക്കില്ല. മാത്രമല്ല ഒരു ഉള്‍നാട്ടില്‍ നിന്ന് വരുന്ന ഒരാള്‍ക്ക് കഴിവു മാത്രം പരിഗണിച്ച് മൂന്നുവര്‍ഷം ഇളവ് ചെയ്തുകൊടുക്കുക അപൂര്‍വ സംഭവമാണ്. പത്മിനി പിന്നീട് പ്രശസ്ത ചിത്രകാരിയായി. ഞാനും അവരുമായിരുന്നു കൂട്ട്. കാരണം ക്യാമ്പസില്‍ അധികം മലയാളികളില്ല.
പിന്നീട് പ്രശസ്തരായ നിരവധി പേര്‍ അന്ന് സഹപാഠികളായും മറ്റും അവിടെയുണ്ട്. കാനായി കുഞ്ഞിരാമന്‍, വിശ്വനാഥന്‍, വാസുദേവന്‍, സദാനന്ദ് രാജ് അങ്ങനെ കുറേയേറെപ്പേര്‍. നമ്പൂതിരി പിന്നീട് ജൂനിയറായി എത്തി. അദ്ദേഹം കൊമേഴ്‌സ്യല്‍ ആര്‍ടസ് പഠിക്കാനാണ് താല്‍പര്യം കാട്ടിയത്. പ്രതിഭാധനരായ സഹപാഠികള്‍ക്കൊപ്പം ജീവിച്ചതും പഠിച്ചതുമെല്ലാം ജീവിതത്തിന്റെ അനുഭവങ്ങളാണ്. അന്നത്തെ സംവാദങ്ങളും മറ്റും പില്‍ക്കാല ജീവിതത്തെയും ചിത്രകലാ ധാരണകളെയും രൂപപ്പെടുത്തി.
ശില്‍പിയും ചിത്രകാരനും തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസം വളരെയധികമെന്ന് ബോധ്യപ്പെട്ടു. കാര്യങ്ങളെ ത്രിമാന കോണുകളില്‍ നിന്ന് കാണുന്ന ഒരാള്‍ക്കേ നല്ല ശില്‍പിയാകാനാവൂ. എന്റെ കാഴ്ച ഏകമാനമാണ്. അതായത് നിരപ്പുള്ളത് (ഫ്‌ളാറ്റ്). നമ്പൂതിരിയെപ്പോലുള്ളവരുടെ കാഴ്ച ത്രിമാന സ്വഭാവമുള്ളതാണ്. അവരുടെ വരകളിലും അതേ ത്രിമാനത കാണാനാവും. ആ അറിവ് പിന്നീടുള്ള ചിത്രമെഴുത്തിനെ സ്വാധീനിച്ചു.
മദ്രാസില്‍ ജീവിക്കണമെങ്കില്‍ പണം വേണം. പഠിക്കാനുള്ള പണം സ്വയം കണ്ടെത്താനായിരുന്നു എന്റെ തീരുമാനം. അതിനു ഞാന്‍ വഴി കണ്ടെത്തി. മറീന ബീച്ചില്‍ കക്ക കച്ചവടം നടത്തുക. കക്കകള്‍, ചിപ്പികള്‍, ശംഖ് എന്നിവയുടെ വില്‍പനയായിരുന്നു അത്. സഹായത്തിന് ഒരാളെ കൂട്ടി. അവിടെ കടപ്പുറത്ത് ചെറിയ തട്ട് ഉണ്ടാക്കി, അതില്‍ കക്കകള്‍ വച്ചാണ് വില്‍പന. ഞാന്‍ അടുത്തിരിക്കും. സഹായിയാണ് എല്ലാം ചെയ്യുക. വൈകിട്ട് ക്ലാസ് വിട്ടാല്‍ ഞാന്‍ നേരെ മറീന ബീച്ചിലേക്ക് പോകും. രാത്രി പത്തിന് തിരിച്ച് വീട്ടിലേക്ക് പോകും. കക്ക കച്ചവടം തരക്കേടില്ലാതെ മുന്നേറി. പണം അധികം മുടക്കേണ്ട കാര്യമില്ല. വൈകിട്ട് അഞ്ചുമണിയാകുമ്പോള്‍ വില്‍പന തുടങ്ങിയാല്‍ മതി. കക്ക വില്‍പനയില്‍ നിന്ന് കിട്ടിയ വരുമാനം കൊണ്ടാണ് പഠനവും, മദ്രാസിലെ താമസവും കഴിഞ്ഞത്. പെയിന്റുകള്‍ മേടിക്കാനും കഴിഞ്ഞു. പഠനം കഴിഞ്ഞിട്ട് കുറേക്കാലം അത് തുടര്‍ന്നു.


കെ.സി.എസ്. പണിക്കര്‍- അതികായനായ ഗുരു

മദ്രാസ് സ്‌കൂളിന്റെ മുഖഛായ മാറുന്നത് കെ.സി.എസ്. പണിക്കര്‍ പ്രിന്‍സിപ്പലാകുന്നതോടെയാണ്. ഡി.പി. റോയി ചൗധരിയില്‍ നിന്ന് തീര്‍ത്തും വ്യത്യസ്തനായിരുന്നു പണിക്കര്‍. റോയി ചൗധരി രാജകീയമായി ഭരിച്ചപ്പോള്‍ കെ.സി.എസ്. പണിക്കരുടേത് ജനകീയഭരണമായിരുന്നു. ഒരു ജനകീയനായ സോഷ്യലിസ്റ്റായിരുന്നു അദ്ദേഹം.
ക്യാമ്പസിലെ പഴയ ബംഗ്ലാവിലാണ് കെ.സി.എസ്. താമസിച്ചതെങ്കിലും താഴത്തെ നില ചിത്രകലാ പഠനത്തിന് വിട്ടുകൊടുത്തു. പേഴ്‌സണല്‍ പ്യൂണ്‍ എന്നതൊന്നും അദ്ദേഹത്തിനുണ്ടായില്ല. ക്ലാസുകളില്‍ പതിവായി വന്നു. നമ്മള്‍ ചെയ്യുന്ന വര്‍ക്കുകള്‍ അദ്ദേഹത്തെ കാണിക്കാം. അഭിപ്രായം തേടാം. നമുക്ക് ചിത്രകലയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് എന്തു സംശയവും ചോദിക്കാം. സംവദിക്കാം. കഴിവുറ്റ കുട്ടികളെ കണ്ടെത്താനും അവരെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാനും അദ്ദേഹം പ്രത്യേകം താല്‍പര്യം കാട്ടിയിരുന്നു. വിദ്യാര്‍ത്ഥികള്‍ക്കൊപ്പമായിരുന്നു കെ.സി.എസ്. പണിക്കര്‍. ആധുനിക ചിത്രകലാ പ്രസ്ഥാനങ്ങളില്‍ മുന്‍നിരക്കാരനായ കെ സി എസ് പണിക്കരുടെ ഇടപെടലുകള്‍ പുതിയ രൂപകല്‍പനകള്‍ക്ക് തുടക്കമിടാന്‍ എനിക്കും സഹായകരമായിട്ടുണ്ട്.
അവധി ദിനങ്ങളില്‍ അതിഥികളുണ്ടാവും കെ.സി.എസ്. പണിക്കര്‍ക്ക്. ചിത്രകലയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടവരോ ചിത്രകാരന്‍മാരോ ആവും സന്ദര്‍ശകര്‍. ക്ലാസ് മുറികള്‍ തുറന്ന് വരുന്നവരെ കുട്ടികളുടെ വര്‍ക്കുകളും പെയിന്റിംഗുകളും അദ്ദേഹം കാണിച്ചുകൊടുക്കും. ചിലപ്പോഴൊക്കെ ഞായറാഴ്ചകളില്‍ ഞാനും അവിടെ ചെല്ലും. ആരെങ്കിലുമുണ്ടെങ്കില്‍ അവരെ ക്ലാസുകളില്‍ കൊണ്ടുപോയി കാണിക്കുന്നത് എനിക്കും ഇഷ്ടമാണ്.
അങ്ങനെ ഞായറാഴ്ചകളില്‍ വന്ന ആരോ ഒരാളാണ് എനിക്ക് ആദ്യമായി ചിത്രരചനയ്ക്കുള്ള പ്രതിഫലം സമ്മാനിക്കുന്നത്. ഞാനും പത്മിനിയും കൂടി ചേര്‍ന്ന് ഒരു വര്‍ക്ക് ചെയ്തിരുന്നു. പത്മിനി അസാമാന്യമായി വരയ്ക്കും. അങ്ങനെ പത്മിനി വരയ്ക്കുന്നു. ഞാന്‍ അതിന് നിറങ്ങള്‍് നല്‍കുന്നു. ഒരു പരീക്ഷണം. പൂന്തോട്ടവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടതായിരുന്നു ആ വര്‍ക്ക്. ഏതെങ്കിലും വര്‍ക്കുകള്‍ വിറ്റുപോയിട്ടുണ്ടെങ്കില്‍ അത് കെ.സി.എസ്. പണിക്കര്‍ തിങ്കളാഴ്ചകളില്‍ ക്ലാസില്‍ വന്നു പറയും. വിറ്റുകിട്ടിയ പണവും ഏല്‍പ്പിക്കും. കുട്ടികളോട് ചോദിച്ചിട്ടില്ല കെ.സി.എസ്. കുട്ടികളുടെ വര്‍ക്ക് വില്‍ക്കുന്നത്. പക്ഷേ കുട്ടികള്‍ക്ക് പണം ആവശ്യമുണ്ട് എന്ന് തിരിച്ചറിഞ്ഞുകൊണ്ടായിരുന്നു നടപടി. അങ്ങനെ ഒരു തിങ്കളാഴ്ച ഞങ്ങളുടെ പേരും ക്ലാസില്‍ പറഞ്ഞു. 250 രൂപയായിരുന്നു പ്രതിഫലം. രണ്ടുപേര്‍ക്കും കൂടിയാണ് ആ തുക. പണം എന്തുചെയ്യണം എന്ന കാര്യത്തില്‍ മറ്റൊരു അഭിപ്രായം ഉണ്ടായില്ല. ഞങ്ങള്‍ രണ്ടുപേരും കൂടി ആര്‍ട്ട് മെറ്റീരിയലുകള്‍ വാങ്ങിച്ചു. എന്നിട്ട് പങ്കിട്ടിടെുത്തു. അതായിരുന്നു വിറ്റുപോയ എന്റെ ആദ്യ ചിത്രം.


ചോളമണ്ഡലം ഒരുങ്ങുന്നു; റിബലുകള്‍ രംഗത്ത്


കെ.സി.എസ്. പണിക്കരുടെ ആശയമായിരുന്നു ചോളമണ്ഡലം. പഠനശേഷവും കലാകാരന്‍മാരുടെ കൂട്ടായ്മ വേണം, അതിന് അവര്‍ ഒരുമിച്ച് ഒരിടത്തു താമസിക്കുക എന്നതായിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിന്റെ മനസില്‍. മദ്രാസിനടുത്ത് ചോളമണ്ഡലത്ത് ആര്‍ട്ടിസ്റ്റ് വില്ലേജ് തുടങ്ങാന്‍ അദ്ദേഹം പദ്ധതിയിട്ടു. മദ്രാസ് സ്‌കൂളിലെ ഞങ്ങളുടെ സീനിയറായ വിദ്യാര്‍ത്ഥികളാണ് കെ.സി.എസിനൊപ്പം അണിനിരന്നത്. അവര്‍ ഞങ്ങളെയും ഒപ്പം ചേരാന്‍ പ്രേരിപ്പിച്ചു. അര്‍ട്ടിസ്റ്റുകളുടെ അസോസിയേഷന്റെ മുന്‍ കൈയിലൊക്കയാണ് പ്രവര്‍ത്തനം. കലാകാരന്‍മാരവര്‍ ഒരുമിച്ച് ഒരു സ്ഥലത്ത് ജീവിക്കുന്നു. അവര്‍ തങ്ങളുടെ കലാപ്രവര്‍ത്തനം നിര്‍ബാധം തുടരുന്നു. അവിടെ എങ്ങനെ വരയ്ക്കണം എന്ന കാര്യത്തില്‍ നിബന്ധനയൊന്നുമില്ല. കലാകാരന്‍മാര്‍ക്ക് സ്വതന്ത്രമായി കല ചെയ്യാനും സംവദിക്കാനുമുള്ള ഒരു താവളമായിരുന്നു അത്. പുറത്തുനിന്ന് വരുന്നവര്‍ക്ക് അവര്‍ തങ്ങളുടെ വര്‍ക്കുകള്‍ കാണിച്ചുകൊടുക്കുന്നു. അത് വില്‍ക്കുന്നു. അങ്ങനെ ജീവിക്കാനുള്ള വരുമാനവും കിട്ടുന്നു. വലിയ ഒരു സങ്കല്‍പമായിരുന്നു ഒരര്‍ത്ഥത്തില്‍ ചോളമണ്ഡലം.
അതിന് കുറേ സ്ഥലം മേടിക്കും. എന്നിട്ട് ഓരോ ആര്‍ട്ടിസ്റ്റുകള്‍ക്കായി വേര്‍തിരിച്ചു നല്‍കും. പക്ഷേ, എന്തുകൊണ്ടോ എനിക്ക് ആദ്യം മുതലേ ചോളമണ്ഡലം എന്ന ആശയത്തോട് എതിര്‍പ്പായിരുന്നു. കലാവിദ്യാഭ്യാസം പൂര്‍ത്തിയാക്കിയവര്‍ തങ്ങളുടെ നാടുകളിലേക്ക് തിരിച്ചുപോയി തങ്ങളാല്‍ ആകുന്ന വിധത്തില്‍ കലാപ്രവര്‍ത്തനം നടത്തണം എന്നതായിരുന്നു എന്റെയും കുറച്ചുപേരുടെയും നിലപാട്. ലെപ്രസി കോളനി പോലെ ജീവിക്കുകയല്ല കലാകാരന്‍മാര്‍ ചെയ്യേണ്ടത് എന്ന 'സിദ്ധാന്തവും' ഞങ്ങള്‍ രൂപപ്പെടുത്തി. പത്മിനി, ദാമോദരന്‍, മുത്തുക്കോയ, ഞാന്‍ തുടങ്ങി കുറച്ചു എന്നിവരായിരുന്നു റിബലുകള്‍. എസ്.ജി. വാസുദേവ്, അക്കിത്തം, വിശ്വനാഥ് എന്നിവരൊക്കെ ചോളമണ്ഡലം പദ്ധതിക്കൊപ്പവും നിലകൊണ്ടു.
ആര്‍ട്ടിസ്റ്റ് വില്ലേജ് എന്ന സങ്കല്‍പം അപ്രായോഗികമാണെന്ന് വിശ്വസിക്കാന്‍ ഞങ്ങള്‍ക്കൊരുപാട് ന്യായങ്ങളുണ്ടായിരുന്നു. ഇന്നത്തെ കാലത്തെപോലെ ചിത്രവില്‍പനയൊന്നും അന്നില്ല. അതുകൊണ്ട് ചിത്രകലയില്‍ നിന്നുള്ള വരുമാനം കൊണ്ട് ജീവിക്കാമെന്ന് കരുതുന്നത് ശരിയായിരിക്കില്ല. മാത്രമല്ല, കുറേപേര്‍ ഒരുമിച്ച് താമസിക്കുമ്പോള്‍ അതില്‍ ചിലയാളുകള്‍ക്ക് കൂടുതല്‍ അവസരം ഉണ്ടാവും, പ്രശസ്തിയുണ്ടാവാം, പണം ഉണ്ടാവാം. അതില്ലാത്തവര്‍ക്ക് സ്വഭാവികമായും അസ്വസ്ഥതകളും അസൂയയും ഉടലെടുക്കാം. അത് ഉള്ള സമാധാനവും ഇല്ലാതാക്കിയേക്കും. ഇങ്ങനെ പല കാരണങ്ങള്‍ക്കൊണ്ടാണ് ഞങ്ങള്‍ എതിര്‍ത്ത്. അത് തെറ്റായിരുന്നുവെന്ന് എനിക്കിപ്പോഴും തോന്നിയിട്ടില്ല. എതിര്‍ത്തതായിരുന്നു ശരി.
ഞങ്ങളുടെ എതിര്‍പ്പ് കെ.സി.എസിന് വിഷമമുണ്ടാക്കി. ഞങ്ങളെ നിര്‍ബന്ധിക്കാന്‍ അദ്ദേഹത്തിനായില്ല. കാരണം ഞങ്ങള്‍ക്ക് അസോസിയേഷന്‍ അംഗത്വവും വേണ്ട, അവിടെ ഭൂമിയും വേണ്ട. ഈ നിലപാട് വച്ചാല്‍ ഞങ്ങളെ നിര്‍ബന്ധിച്ച് ഒരു തീരുമാനമൊന്നും അടിച്ചേല്‍പ്പിക്കാനാവില്ല. പക്ഷേ, ഒരു തീരുമാനമെടുത്താല്‍ അത് എന്തുവിധേനയും നടപ്പാക്കുന്നയാളാണ് കെ.സി.എസ്. അദ്ദേഹം ചോളമണ്ഡലം പദ്ധതിയുമായി മുന്നോട്ട പോയി. എതിര്‍പ്പ് കാര്യമാക്കിയതേയില്ല. എന്നാലും അദ്ദേഹത്തിന ഞങ്ങള്‍ ഒപ്പം നില്‍ക്കാത്തതില്‍ ചെറിയ ദു:ഖമുണ്ടായിരുന്നു. അദ്ദേഹത്തിന് ഞങ്ങളോടുള്ള സമീപനത്തില്‍ മാറ്റം വന്നതും മനസ്സിലാക്കാനായി. കെ.സി.എസ് കൃത്യമായ ധാരണയോടെയാണ് ചുവുടകള്‍ വച്ചത് എന്നു വേണമെങ്കില്‍ പറയാം. ആരും തിരിഞ്ഞുനോക്കാനില്ലാത്ത ഒരു സ്ഥലം അദ്ദേഹം ടൗണ്‍ഷിപ്പാക്കി മാറ്റി. അന്ന് മദ്രാസില്‍ വരുന്ന ടൂറിസ്റ്റുകളെ ചോളമണ്ഡലത്തില്‍ കൊണ്ടുവരാനും കെ.സി.എസ്. ചില നീക്കങ്ങള്‍ നടത്തി. ടൂറിസ്റ്റുകളെ ചോളമണ്ഡലത്തില്‍ എത്തിക്കുന്ന ഡ്രൈവര്‍മാര്‍ക്ക് കമ്മീഷന്‍ നേരിട്ടു കൊടുക്കുന്നതാണ് അതിലൊന്ന്. പിന്നീട് ചോളമണ്ഡലം കുുടതല്‍ വികസിതമായി. മഹാബലിപുരത്തേക്കും പോണ്ടിച്ചേരിക്കും അതിലൂടെ വിശാലമായ പാത വന്നു. അതിനാല്‍ ടൂറിസ്റ്റുകള്‍ കൂടുതലായി വരാന്‍ തുടങ്ങി. ചോളമണ്ഡലത്തിന്റെ പ്രശസ്തി നാടെങ്ങും പ്രസിദ്ധമായി.
സുഹൃത്തുക്കളും സഹപാഠികളുമാണ് ചോളമണ്ഡലത്തിലുള്ളതിലധികവും. അതിനാല്‍ ഞാനവിടെ പതിവായി പോകുമായിരുന്നു. ഇപ്പോഴവിടെ പല മാറ്റങ്ങളും വന്നു. പലരും സ്ഥലം വിറ്റ് പലവഴിക്ക് പിരിഞ്ഞു. വാസുദേവ് അപൂര്‍വമായേ ചെല്ലാറുള്ളൂ, വിശ്വനാഥ് ഇല്ല. ആര്‍ട്ടിസ്റ്റുകളല്ലാത്തവരും അവിടെ താമസക്കാരാക്കി. പക്ഷേ എന്തൊക്കെയാലും കെ.സി.എസിന്റെ സ്വപ്നം അവിടെ നിലനില്‍ക്കുന്നുണ്ട് എന്ന് എനിക്കുറപ്പുപറയാനാവും. ഞാന്‍ അവിടെ പോയിട്ട് കുറച്ചു കാലമായി.


ഭാരത പര്യടനങ്ങള്‍; കാഴ്ചപ്പാട് മാറുന്നു

ചിത്രകല എന്ന പേരില്‍ മദ്രാസ് സ്‌കൂളിലുള്‍പ്പടെ പഠിപ്പിക്കുന്നത് യൂറോപ്യന്‍ ചിത്രകലയെയും ചിത്രകലാ രീതികളെപ്പറ്റിയുമാണ്. നമ്മുടെ ചിത്രകലാ പഠനം എല്ലാ അര്‍ത്ഥത്തിലും യൂറോപ്യന്‍ കേന്ദ്രീകൃതമാണ്. ഹിസ്റ്ററി ഒഫ് ആര്‍ട്‌സ് ഉള്‍പ്പടെ എല്ലാ പുസ്തകങ്ങളും യൂറോപ്യന്‍ രീതികളെപ്പറ്റിയാണ് പറയുന്നത്. പരിശീലിക്കപ്പെടുന്നതും അതുതന്നെ. മദ്രാസില്‍ പഠിക്കുന്ന കാലത്തു തന്നെ ചിത്രകലയെപ്പറ്റിയുള്ള എന്റെ സങ്കല്‍പങ്ങള്‍ മാറി തുടങ്ങിയിരുന്നു.
മദ്രാസ് സ്‌കൂളില്‍ കെ.സി.എസ്. പുതിയൊരു സംവിധാനം ഏര്‍പ്പെടുത്തി. അതായത് കലാ വിദ്യാര്‍ത്ഥികള്‍ പഠനത്തിന്റെ ഭാഗമായി ഇന്ത്യയെ അറിയുക. അതിന് മൂന്ന് ബാച്ചുകളായ വിദ്യാര്‍ത്ഥികളെ തരം തിരിച്ച് മൂന്നുവര്‍ഷവും ഇന്ത്യയിലെ പൗരാണിക കേന്ദ്രങ്ങളിലേക്കും കലാകേന്ദ്രങ്ങളും സന്ദര്‍ശിക്കാന്‍ വിടുക. ഈ യാത്രകളില്‍ ഞങ്ങള്‍ ഇന്ത്യ മുഴുവന്‍ കണ്ടു. ഖുജരാവോ, എല്ലോറ, അജന്ത തുടങ്ങിയ കേന്ദ്രങ്ങളിലെ ശില്‍പകലാ രീതികളും മറ്റും ഞങ്ങള്‍ മനസ്സിലാക്കി. അപ്പോഴാണ് ഭാരതീയ ചിത്രകല എന്നത് എന്താണെന്ന് എനിക്ക് കൂടുതല്‍ വ്യക്തമായത്. അതി പൂരാതന കാലം മുതല്‍ക്കേ ഭാരതത്തിന് സ്വന്തമായ ഒരു ചിത്രകലാ സമ്പ്രദായമുണ്ട്.രീതിയുണ്ട്. നമുക്ക് സ്വന്തമായ വസ്ത്ര രീതികളുള്ളതുപോലെ, നൃത്ത സമ്പ്രദായം ഉള്ളതുപോലെ, സംഗീതമുള്ളതുപോലെ ചിത്രകലയുമുണ്ട്. പക്ഷേ അത് യൂറോപ്യന്‍മാരുള്‍പ്പടെ ആരും കണ്ടില്ല എന്നു മാത്രം.നമ്മളും തിരിച്ചറിഞ്ഞില്ല. യുറോപ്യന്‍ രീതികളില്‍ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമാണ് നമ്മുടെ രീതി. ഞാന്‍ പതിയെ ഭാരതീയ ചിത്രകലയുടെ തനതായ രീതികളിലേക്ക തിരിഞ്ഞു. അതിന്റെ രീതികളും വര്‍ണങ്ങളും വരയിലേക്ക് പകര്‍ത്താന്‍ തുടങ്ങി. ഭാരതീയ ചിത്രകലയുടെ കേവല അനുകരണമല്ല ഞാന്‍ നടത്തിയത്. പുനര്‍ജീവനവുമല്ല (റിവൈവലിസവുമല്ല). ഭാരതീയ ചിത്രലാ പാരമ്പര്യത്തിന്റെ സ്വാധീനത്തില്‍ പുതിയ തലത്തില്‍ രചനകള്‍ നടത്തുക എന്നതായിരുന്നു എ്െറ രീതി. ഭാരതത്തിന്റെ സംഗീത,കലകളുടെ പാരമ്പര്യവും സംസ്‌കാരവും ്എന്റെ ചിത്രമെഴുത്ത് ശൈലിയില്‍ കാണാം.


മദ്രാസിലെ ഓര്‍മകള്‍

മദ്രാസ് സ്‌കൂളിലെ പഠനം പൂര്‍ത്തിയാക്കിയശേഷം നാട്ടിലേക്ക് തിരിച്ചു പോരാനല്ല ഞാന്‍ തീരുമാനിച്ചത്. മദ്രാസില്‍ തന്നെ ചിത്രരചനയുമായി കൂടാനായിരുന്നു ഉദ്ദേശ്യം. ചിക്രലാ പഠനം മികച്ച രീതിയില്‍ തന്നെ ഞാന്‍ മുഴുവിച്ചിരുന്നു. ഒരു ജോലി സമ്പാദിക്കാനായിരുന്നു ശ്രമം. അങ്ങനെ മദ്രാസില്‍ സര്‍ക്കാരിന്റെ ഡിസൈന്‍ ഡെമോണ്‍സ്‌ട്രേഷന്‍ സെന്ററില്‍ ഡിസൈനറായി ജോലിക്ക് ചേര്‍ന്നു. കരകൗശല വസ്തുക്കളുടെ ഗവേഷണത്തിനും വികസനത്തിനും വേണ്ടി മദ്രാസ് സര്‍ക്കാര്‍ സ്ഥാപിച്ചതായിരുന്നു കേന്ദ്രം. ശ്രീനിവാസലുവിനായിരുന്നു അതിന്റെ ചുതല. ഭാരതീയ ചിത്രകലാ പാരമ്പര്യത്തില്‍ ശ്രദ്ധകേന്ദ്രീകരിച്ചിരുന്ന ചിത്രകാരനായിരുന്നു അദ്ദേഹവും. ചിത്രകലയെപ്പറ്റിയുള്ള എന്റെ കാഴ്ചപ്പാടുകള്‍ ഉറപ്പിക്കുന്നതില്‍ അദ്ദേഹത്തിനും പങ്കുണ്ട്.
പക്ഷേ, ആ ജോലി എനിക്ക് പെട്ടെന്ന് തന്നെ മടുത്തു. ചിത്രകാരനായി ജീവിക്കാന്‍ തന്നെയായിരുന്നു തീരുമാനം. മദ്രാസ് സ്‌കൂളില്‍ നിന്ന് പുറത്തിറങ്ങുന്നവര്‍ നല്ല പങ്കും സ്‌കൂളിലും മറ്റും ചിത്രകലാ അധ്യാപകരായി ചേരുകയാണ് പതിവ്. പക്ഷേ പഠിക്കുന്ന കാലത്തേ ചിത്രകലാ അധ്യാപകനാകാന്‍ ഞാനില്ല എന്നുറപ്പിച്ചിരുന്നു. സദാനന്ദ് രാജിനെപ്പോലുള്ളവര്‍ സീനിയര്‍ വിദ്യാര്‍ത്ഥികള്‍ അങ്ങനെയാണ് ഞങ്ങളോട് പറഞ്ഞതും. സദാനന്ദ് രാജ് എന്റെയൊപ്പം മദ്രാസ് സ്‌കൂളില്‍ പഠിച്ചിരുന്നു. ഞാനവസാന വര്‍ഷം പഠിക്കുമ്പോള്‍ അധ്യപകനായി സദാനന്ദ് രാജ് ക്ലാസില്‍ വന്നിരുന്നു. അസാമാന്യ പ്രതിഭയുള്ള അദ്ദേഹം അധ്യപകനായി ഒതുങ്ങിയോടെ കലാ കഴിവുകള്‍ നഷ്ടപ്പെടുത്തി. അല്ലെങ്കില്‍ വലിയ കലാകാരനായി അദ്ദേഹം ലോകം മുഴുവന്‍ അറിയപ്പെട്ടേനെ. അദ്ദേഹവും മറ്റ് അധ്യാപകരും കഷ്ടപ്പെട്ടു വരച്ച വര്‍ക്കുകള്‍ അതേ പോലെ പകര്‍ത്തി ശിഷ്യന്‍മാര്‍ അന്താരാഷ്ട്ര അവാര്‍ഡുകള്‍ മേടിച്ചിട്ടുണ്ട്. കഴിയുന്നതും മാഷാകരുത് എന്ന് സദാനന്ദ്‌രാജും, മുനിസ്വാമിയുമൊക്കെ പറഞ്ഞിരുന്നു.
ചിത്രകാലയില്‍ തന്നെ പിടിച്ചു നില്‍ക്കാനായിരുന്നു ഞാന്‍ ഉദ്ദേശിച്ചത്. പക്ഷേ, അതിന് അവസരം വളരെ കുറവാണ്. മദ്രാസില്‍ അന്ന് ഒരു ചിത്രഗ്യാലറിയോ വില്‍പന കേന്ദ്രമോ ഇല്ല. ഉണ്ടെന്ന് പറയാമെങ്കില്‍ അത് കനിമറ ഹോട്ടലിന് അടുത്തുള്ള സരള ആര്‍ട്‌സ് സെന്റര്‍ മാത്രമാണ്. ഒട്ടും പ്രസിദ്ധമല്ല.അത് ഒറ്റ മുറിയാണ്. അവിടെ എക്‌സിബിഷന്‍ നടത്തിയാല്‍ ആരും അറിയുക പോലുമില്ല. അന്നും ഞാന്‍ കക്ക വില്‍പന നടക്കുന്നുണ്ട്. അതാണ് എന്നെ പിടിച്ചു നിര്‍ത്തുന്നത്.
പെയിന്റിംഗുകളിലൂടെയുള്ള ജീവിതം സാമ്പത്തികമായി ദുരിതമായി തുടര്‍ന്നപ്പോഴാണ് മറ്റ് വ്യാവസായിക കലാ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളിലേക്ക് അതായത് അപ്ലെഡ് ആര്‍ട്ടിലേക്ക് തിരിയുന്നത്. മദ്രാസില്‍ എസ്.എ. നായര്‍ നടത്തുന്ന ഭാരത് സ്റ്റുഡിയോയില്‍ ഞാന്‍ പണിക്കുചേര്‍ന്നു. റോയിപേട്ടയില്‍ ചെറിയ ഒരു വീട്ടിലായിരുന്നു അന്ന് താമസം. എന്റെ കസിന്‍ സഹോദരനായ ശ്രീധരനും ഒപ്പമുണ്ടായിരുന്നു.
അന്ന് സിനിമാ പോസ്റ്ററുകള്‍ ഡിസൈന്‍ ചെയ്യലായിരുന്നു എന്റെ മുഖ്യ ജോലി. താമസിക്കുന്ന അടുത്ത് ഒരു പട്ടരുണ്ട്. അദ്ദേഹത്തിന് പഴയ സിനിമകളുടെ വലിയ ശേഖരം സ്വന്തമായുണ്ട്. അന്ന് തീയേറ്ററുകളില്‍ പ്രധാന സിനിമകള്‍ മാറുന്നതിനടയിലുള്ള സമയത്ത് ഒന്നോ രണ്ടോ ദിവസം കാണിക്കാനായി തിയേറ്ററുകാര്‍ സിനിമ തേടി പട്ടരുടെ അടുത്തെത്തും. വെള്ളിയാഴ്ച ദിവസങ്ങളിലാണ് അത്. രാത്രി പന്ത്രണ്ടുമണിക്കും മറ്റുമായിരിക്കും ഓര്‍ഡര്‍ വരിക. വന്നാലുടന്‍ അദ്ദേഹമെന്നെ വിളിക്കും. ഞാന്‍ ഉണര്‍ന്ന് വേഗം ഒരു പോസ്റ്റര്‍ തയ്യാറാക്കി കൊടുക്കണം. ഒരുദിവസത്തേക്കു മാത്രമാണെങ്കിലും ജനം അറിയാനായി പോസ്റ്ററുകള്‍ ഇല്ലാതെ സാധ്യമല്ല. മിനിറ്റുകള്‍കൊണ്ട് ഞാന്‍ പോസ്റ്റര്‍ ഡിസൈന്‍ ചെയ്തു കൊടുക്കും. അത് എവിടെയെങ്കിലും പ്രസില്‍ കൊണ്ടുപോയി ആ രാത്രി തന്നെ കൊടുത്ത് പട്ടര്‍ അത് പോസ്റ്റായി അച്ചടിപ്പിക്കും. അടുത്ത ദിവസം പോസ്റ്ററുകള്‍ ചുമരുകളില്‍ നിറയും. ഇങ്ങനെ കുറേക്കാലം കഴിഞ്ഞു. ജീവിക്കാന്‍ വേണ്ടി അന്ന് പരസ്യബോര്‍ഡുകള്‍ എഴുത്തു തുടങ്ങിയ പല പണിയും എടുത്തു. സിനിമാസ്റ്റുഡിയോകളില്‍ ബാക്ഗ്രൗണ്ട് വരയ്ക്കാനും പോയി. പഠനകാലമുള്‍പ്പടെ ഇരുപത്തഞ്ചു വര്‍ഷം ഞാന്‍ മദ്രാസില്‍ തങ്ങി.


കൊച്ചിയില്‍ നിന്ന് ദേവന്റെ ക്ഷണം

ഫാക്ടിന്റെ ഡയറക്ടറായി എം.കെ.കെ. നായര്‍ ചുമതലയേറ്റത് കൊച്ചിയില്‍ കലാരംഗത്തിന് പുത്തന്‍ ഉണര്‍വാണ് സൃഷ്ടിച്ചത്. അദ്ദേഹം കലയെയും സാംസ്‌കാരത്തെയും പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്ന വലിയ മനസിന്റെ ഉടമയാണ്. അന്ന് ചിത്രകാരനായ എം.വി.ദേവനും ഫാക്ടിലുണ്ട്. എം.കെ.കെ.നായരുടെ നേതൃത്വത്തില്‍ കൊച്ചിയില്‍ ഓള്‍ ഇന്താ്യ റൈറ്റേഴ്‌സ് കോണ്‍ഫ്രറന്‍സ് നടന്നു. അത് സാഹിത്യ രംഗത്തെ നിര്‍ണായക സംഭവമാണ്. ദേവന്റെ നേതൃത്വത്തില്‍് കേരള ഇന്‍സ്റ്റിറ്റിയൂട്ട് ഓഫ് ആര്‍ട്‌സ് എന്ന സ്ഥാപനം കൊച്ചിയില്‍ തുടങ്ങാന്‍ ധാരണയായി. അതിനുള്ള പിന്തുണ ഫാക്ടിന്റെയും എം.കെ.കെ. നായരുടേതുമായിരുന്നു. എറണാകുളത്ത് പുല്ലേപ്പടിയില്‍ അവര്‍ ഒരു ചിത്രകലാ പഠന കേന്ദ്രം തുടങ്ങി. അഡ്വ. ബാലഗംഗാധരമേനോന്റെ വീടിന്റെ മുറ്റത്താണ് സ്ഥാപനം തുടങ്ങിയത്, 1969 ല്‍. എം.വി.ദേവനു തന്നെയായിരുന്നു മുഖ്യ നടത്തിപ്പു ചുമതല.
വൈകുന്നേരമാണ് അവിടെ ചിത്രകല പഠിപ്പിക്കുക. മുഖ്യമായും ഉദ്യോഗസ്ഥരെ ലക്ഷ്യമിട്ടാണ് സ്ഥാപനം പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നത്. അന്ന് ആര്‍ട്ടിസ്റ്റ് നമ്പൂതിരി മാതൃഭൂമിയിലുണ്ട്. അദ്ദേഹം ലീവെടുത്ത് വന്നാണ് മൂന്നു മാസത്തെ ആദ്യ ബാച്ചിന് പരിശീലനം നല്‍കിയത്. അദ്ദേഹം തിരിച്ചുപോയതോടെ ചിത്രകലാ കേന്ദ്രത്തിന്റെ നടത്തിപ്പ് ഏതാണ്ട് അവതാളത്തിലായി.
ആ സമയത്ത് ദേവന്‍ മദ്രാസില്‍ വരും. ചോളമണ്ഡലം സന്ദര്‍ശിക്കും. അദ്ദേഹത്തിന്റെ. ഭാര്യ അന്ന് മദ്രാസിലുണ്ട്. എ.സി.കെ. രാജ അന്ന് എന്റെ പരിചയക്കാരനാണ്. കൊച്ചിയിലെ സ്ഥാപനത്തില്‍ ചിത്രകല പഠിപ്പിക്കാന്‍ ഒരാളെ വേണമെന്ന് ദേവന്‍ പറഞ്ഞപ്പോള്‍ എ.സി.കെ. രാജ എന്റെ പേര് നിര്‍ദേശിച്ചു. വന്നു കാണാന്‍ ദേവന്‍ പറഞ്ഞതനുസരിച്ച് ഞാനദ്ദേഹത്തെ ചെന്നുകണ്ടു.
എം.വി. ദേവന്‍ പറഞ്ഞതിതാണ്: ''കൊച്ചിയിലെ സ്ഥാപനത്തില്‍ നിന്ന് വലിയ തുക പ്രതിഫലമായി കിട്ടുമെന്ന് കരുതരുത്. തുശ്ഛമായ പ്രതിഫലമേ കിട്ടൂ. കൂടുതല്‍ തുക പ്രതിഫലം കിട്ടണമെങ്കില്‍ അത് നിങ്ങള്‍ അവിടെ സ്വയം ഉണ്ടാക്കണം. ആലോചിച്ച് തീരുമാനമെടുത്താല്‍ മതി'.
നാടുവിട്ട് വളരെക്കാലമായിരുന്നു അപ്പോഴേക്ക്. നാടുമായിട്ടുള്ള കണ്ണികള്‍ ഇല്ലാതായ പോലെയായിരുന്നു അന്ന്. വല്ലപ്പോഴും നാട്ടില്‍ വന്നാല്‍ ആയി എന്നതായിരുന്നു അവസ്ഥ. എന്തായാലും പോകുക എന്ന് മനസ്സു പറഞ്ഞു. ഞാന്‍ പോകാന്‍ സന്നദ്ധനാണെന്ന് ദേവനെ അറിയിച്ചു. പോന്നു.
വളഞ്ഞമ്പലത്ത് മുമ്പ് നമ്പൂതിരിക്കുവേണ്ടി വാടകയ്ക്ക് എടുത്തിരുന്ന റൂമില്‍ എനിക്ക് താമസസൗകര്യം ഒരുക്കി. 1970-72 വരെ ഞാനവിടെ ചിത്രകലാ അധ്യാപകനായി. പകല്‍ സമയത്ത് ഞാന്‍ ചിത്രകലാ കേന്ദ്രത്തിലുണ്ടാകും. വൈകിട്ട് ദേവന്‍ വരും. കാനായി കുഞ്ഞിരാമനും വൈകാതെ കൊച്ചിയില്‍ എത്തി. യക്ഷിയുടെ വര്‍ക്ക് കഴിഞ്ഞതിനാല്‍ മറ്റ് ജോലിയില്ലാത്ത അവസ്ഥയിലാണ് കുഞ്ഞിരാമന്‍. അങ്ങനെ ഓരോരുത്തരായി എത്തി തുടങ്ങി. ചിത്രകലയുടെ അടിസ്ഥാന പാഠങ്ങള്‍ പഠിപ്പിക്കുകയാണ് അവിടുത്തെ എന്റെ മുഖ്യ ജോലി. പതിയെ സ്ഥാപനത്തിന് പേരായി. ആളുകള്‍ കൂടാന്‍ തുടങ്ങി. പക്ഷേ പ്രതിഫലം കുറവായിരുന്നു. ജീവിച്ചുപോവുക പാടായിരുന്നു. രാത്രി ഫാക്ടിന്റെയും മറ്റുള്ള സ്ഥാപനങ്ങളുടെയും പരസ്യവര്‍ക്കുകളും മറ്റും ഡിസൈന്‍ ജോലികള്‍ ചെയ്യാന്‍ തുടങ്ങി. അങ്ങനെയാണ് ജീവിക്കാന്‍ ഞങ്ങള്‍ പണം കണ്ടെത്തിയത്. ഒടുവില്‍ ഞാന്‍ ചിത്രകലാപഠനം എന്നതു വിടാന്‍ തിരുമാനിച്ചു. കാനായിയും ഞാനും ഒരുമിച്ചാണ് അവിടം വിട്ടത്.
കേരള ഇന്‍സ്റ്റിറ്റിയുട്ട് ഓഫ് ആര്‍ട്‌സ് പിന്നീട് 'കേരള കലാപീഠമായി'. കലാധരന്‍ അതിന്റെ നടത്തിപ്പ് ഏറ്റെടുത്തു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ താല്‍പര്യത്തിലും നേതൃത്വത്തിലുമാണ് കലാപീഠം നടന്നുപോയിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നത്. സി.എന്‍. ശ്രീക്ണഠനാണ് 'കലാപീഠം എന്ന പേര് നിര്‍ദേശിക്കുന്നത്. ഔദ്യോഗിക രേഖകളില്‍ കേരള ഇന്‍സ്റ്റിറ്റിയൂട്്ട ഓഫ് ആര്‍ട്‌സ് എന്നാണ് പേരെങ്കിലൂം കലാപീഠമെന്നാണ് അത് പ്രശസ്തമായത്.
പക്ഷേ കൊച്ചിയിലേക്കുള്ള വരവ് എല്ലാം കൊണ്ടും അനുഗ്രഹമായിരുന്നു എനിക്ക്. ഇക്കാലത്താണ് മലയാളികളായ കലാകാരന്‍മാരുമായി കൂടുതല്‍ അടുക്കുന്നത്. മാത്രമല്ല കൊച്ചിയില്‍ വന്നശേഷമാണ് ഞാന്‍ കൂടുതല്‍ ചിത്രങ്ങള്‍ വരച്ചു തുടങ്ങിയത്


ഗുരുവിന്റെ നിര്‍ദേശം ലംഘിക്കുന്നു

മദ്രാസില്‍ നിന്ന് പോരുമ്പോള്‍ വിവാഹത്തെപ്പറ്റി ഗൗരവപൂര്‍വം ഞാന്‍ ആലോചിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുകയായിരുന്നു.വീട്ടുകാരുടെ നിര്‍ബന്ധവും ശക്തമായി. ഈശ്വരിയുടെ അമ്മയുടെ ചേച്ചിയുടെ മകള്‍ അന്ന് മദ്രാസിലുണ്ടായിരുന്നു. രാജി എന്നാണ് അവരുടെ പേര്. ചിത്രകാരിയാണ്. രാജിയാണ് എന്നോട് ഈശ്വരിയെപ്പറ്റി പറയുന്നത്. അങ്ങനെ ആലോചന നടന്നു. ഞങ്ങള്‍ തമ്മില്‍ കണ്ടിട്ടില്ല. പക്ഷേ, അത്രയടുപ്പമുള്ളയാള്‍ പറഞ്ഞതുകൊണ്ട് മറ്റൊന്നും ആലോചിക്കാന്‍ പോയില്ല. ഏതാണ്ട് കല്യാണം എന്ന രീതിയിലാണ് കാര്യങ്ങള്‍ മുന്നേറിയത്. കൊച്ചിയിലേക്ക് വരുന്നതിന് മുമ്പ് വിവാഹത്തിന്റെ കാര്യം ഞാന്‍ എം.വി. ദേവനോട് പറഞ്ഞു. മദ്രാസ് വിടുന്നതിന് ഒരു കാരണമായിട്ടാണ് വിവാഹത്തെപ്പറ്റിയും പറഞ്ഞത്. പക്ഷേ, കേട്ടപാടെ ദേവന്‍ എന്നെ നിരുല്‍സാഹപ്പെടുത്തി. കല്യാണം ഇപ്പോള്‍ കഴിക്കേണ്ടതില്ല എന്നതായിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിന്റെ നിലപാട്. കാരണം എനിക്കന്ന് സ്ഥിരം ജോലിയില്ല. കൃത്യമായി വരുമാനമില്ലാത്തയാള്‍ വിവാഹം കഴിച്ചാല്‍ എങ്ങനെ ജീവിക്കും എന്നതാണ് ദേവന്‍ ഉയര്‍ത്തിയ പ്രശ്‌നം. വരുമാനസ്ഥിരതയുണ്ടാക്കിയിട്ടു മാത്രം കല്യാണം കഴിച്ചാല്‍ മതിയെന്നായിരുന്നു ദേവന്റെ നിര്‍ദേശം. ഗുരുവിനെപോലുള്ളയാളാണ് ദേവന്‍. പക്ഷേ, എന്തുകൊണ്ടോ ആ നിര്‍ദേശം സ്വീകരിക്കാന്‍ എനിക്ക് തോന്നിയില്ല. കൊച്ചിയില്‍ എത്തി അധികം വൈകാതെ വിവാഹം നടന്നു. കല്യാണത്തിനോടടുപ്പിച്ചാണ് ഞാന്‍ ഈശ്വരിയെ കാണുന്നത്. ഇരിങ്ങാലക്കുട നടവരമ്പത്ത് സ്വദേശിയാണ് ഈശ്വരി. അല്ലലും അല്ലലില്ലാതെയും ജീവിതം ഈശ്വരിക്ക് ഒപ്പം മുന്നോട്ടു നീങ്ങി. രണ്ടുമക്കളുണ്ട്. മകള്‍ അമ്മിണി ടീച്ചറാണ്. ഭര്‍ത്താവ് അബുദാബിയില്‍ ജോലി ചെയ്യുന്നു. മകന്‍ ആയില്യന്‍ ഫ്രീലാന്‍സ് ക്യാമറമാനാണ്. പലാരിവടത്ത് സ്വന്തമായി സ്റ്റുഡിയോ ഉണ്ട്.


'ചിത്രകൂടം' തുടങ്ങുന്നു

കലാപീഠം വിട്ടശേഷം ഒരു ആര്‍ട്ട് ഗ്യാലറി തുടങ്ങാനായിരുന്നു ശ്രമം. 1973 ല്‍ എം.ജി. റോഡില്‍ 'ചിത്രകൂടം' എന്ന ആര്‍ട്ട് ഗ്യാലറി ഞങ്ങള്‍ തുറന്നു. കേരളത്തിലെ ആദ്യത്തെ സ്വകാര്യ ആര്‍ട്ട് ഗാലറിയായിരുന്നു അത്. നാലുവര്‍ഷം (1973-77)അത് പ്രവര്‍ത്തിച്ചു.
കേരളത്തിനകത്തും പുറത്തുമുള്ള ചിത്രകാരന്‍മാരുടെ ചിത്രങ്ങള്‍ ചിത്രകൂടത്തില്‍ പ്രദര്‍ശനത്തിനുണ്ടായിരുന്നു. കെ.സി.എസ്. പണിക്കരും തന്റെ വര്‍ക്ക് തന്നു. അന്ന് ഇന്നത്തെപോലെ ചിത്രം വില്‍പനയില്ല. കൊച്ചി ഒരു ചിത്രകലയുടെ കേന്ദ്രവുമല്ല. എന്നിട്ടും കെ.സി.എസിന്റെ ചിത്രം ഞാന്‍ 1000 രൂപയ്ക്ക് വിറ്റു. 'ഗാര്‍ഡന്‍' എന്ന സീരിയസിലുള്ളതാണ് ആ ചിത്രം. മലയാളം പ്ലാന്റേഷന്‍കാരോ മറ്റോ ആയിരുന്നു ആ ചിത്രം മേടിച്ചത്. എസ്.ജി. വാസുദേവന്റെയുള്‍പ്പടെയുള്ള ചിത്രങ്ങള്‍ക്ക് 250 രൂപയൊക്കെയായിരുന്നു വില.
ചിത്രകൂടത്തില്‍ കേരളത്തിലെ ഒട്ടുമിക്കവാറും ചിത്രകാരന്‍മാര്‍ വന്നിരുന്നു. പ്രദര്‍ശനങ്ങളും നടന്നു. കേരളീയ ചിത്രകലയുടെ വികാസത്തില്‍ ചിത്രകൂടത്തിനും ഒരര്‍ത്ഥത്തില്‍ നിര്‍ണായക പങ്ക് വഹിക്കാന്‍ കഴിഞ്ഞു.
എന്നാല്‍ ഒരു ഗാലറി നടത്തിക്കൊണ്ടുപോകുക എളുപ്പമല്ല എന്ന് വളരെ വേഗം എനിക്ക് മനസ്സിലായി. ഒരു ബിസിനസ് സ്ഥാപനം നടത്തണമെങ്കില്‍ അതിന് ചില ചിട്ടവട്ടങ്ങളുണ്ട്. അതില്‍ ഞാനൊരു പരാജയമാണ് എന്നു തെളിഞ്ഞു. കലാകാരനു കലയാണു പ്രധാനം, കച്ചവടം പറ്റിയ മേഖലയല്ലെന്നു തിരിച്ചറിഞ്ഞപ്പോള്‍ മൂന്നു വര്‍ഷം കഴിഞ്ഞിരുന്നു. നഷ്ടങ്ങള്‍ കൂടിയപ്പോള്‍ 'ചിത്രകുടം' നിര്‍ത്താന്‍ തീരുമാനിച്ചു.


'കലാസംവിധാനം: സി.എന്‍. കരുണാകരന്‍'!

സമാന്തര സിനിമകളുടെ സംവിധായകരുമായി അടുത്ത ബന്ധം എനിക്ക് മദ്രാസില്‍ വച്ചേ ഉണ്ട്. കെ.ആര്‍. മോഹനന്‍, ടി.വി. ചന്ദ്രന്‍, പവിത്രന്‍, ജോണ്‍ എബ്രഹാം തുടങ്ങിയവരുമായി നല്ല അടുപ്പമായിരുന്നു മുമ്പേ തന്നെ. മുഖ്യധാര വാണിജ്യ സിനിമാ സംവിധായകരില്‍ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമായി ഈ സംവിധായകര്‍ക്ക് ചിത്രകലയോടും ചിത്രകാരന്‍മാരോടും അടുപ്പമുണ്ട്. തങ്ങളുടെ സിനിമയ്ക്ക് ചിത്രകാരന്‍മാരോടുള്ള ബന്ധവും അവര്‍ക്ക് ഗുണകരമായിട്ടുണ്ട്. നല്ല പല സംവിധായകരും നല്ല ചിത്രകാരന്‍മാര്‍ കൂടിയാണ്. സത്യജിത്ത് റേ, ഭരതന്‍, പി.എന്‍.മേനോന്‍, ഐ.വി.ശശി തുടങ്ങിയ പലരും ചിത്രം വരയ്ക്കും. അത്തരം ഒരു പാരമ്പര്യത്തില്‍ നിന്നു വന്നതുകൊണ്ടു കൂടിയാവാം ഈ സംവിധായകര്‍ക്ക് ചിത്രകലയെപ്പറ്റി നല്ല ധാരണയും താല്‍പര്യവും ഉണ്ടായിരുന്നു.
അങ്ങനെ ഇവരുടെ ചില സിനിമകളില്‍ കാലാസംവിധാനം എന്റെ പേരില്‍ പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടു. 'അശ്വത്ഥമാവ്', 'ഒരേ തൂവല്‍ പക്ഷികള്‍', 'അക്കരെ', 'പുരുഷാര്‍ത്ഥം', 'ആലീസിന്റെ അന്വേഷണങ്ങള്‍' എന്നീ സിനിമകളുടെ കലാസംവിധാനം സി.എന്‍. കരുണാകരന്‍ എന്നു നിങ്ങള്‍ക്ക് കാണാം. ഈ സിനിമകളെല്ലാം പ്രശസ്തങ്ങളാണ്. നല്ല സിനിമകളുമാണ്. അശ്വത്ഥമാവിന് എനിക്ക് സംസ്ഥാന അവാര്‍ഡും ലഭിച്ചു.
ശരിക്കും പറഞ്ഞാല്‍ ഈ സിനിമകളുടെ കലാസംവിധാനവുമായി എനിക്ക് വലിയ ബന്ധമില്ല. ഈ സിനിമകളുടെ ചിത്രീകരണം നടക്കുമ്പോള്‍ ഒന്നോ രണ്ടോ തവണ മാത്രമാണ് ഞാന്‍ പോയിട്ടുള്ളത്. ചില അഭിപ്രായങ്ങള്‍ പറഞ്ഞു. അത്രമാത്രം.
നാഷണല്‍ ഫിലിം ഡവലപ്‌മെന്റ് കോര്‍പ്പറേഷന്റെ സഹായത്തോടെയാണ് ഈ സിനിമകള്‍ നിര്‍മിച്ചിട്ടുള്ളത്. ഗ്രാന്റ് കിട്ടാന്‍ അപേക്ഷ നല്‍കുമ്പോള്‍ കലാ സംവിധാനത്തിന് നിശ്ചിത യോഗ്യതയുള്ളവര്‍ വേണം. അല്ലെങ്കില്‍ ഗ്രാന്റ് കിട്ടില്ല. കലാ സംവിധാനം നിര്‍വഹിക്കുന്ന പലര്‍ക്കും നിശ്്ചിത യോഗ്യതകളില്ല. അതുകൊണ്ട് അവര്‍ ഫോമുകള്‍ പൂരിപ്പിച്ചത് എന്റെ പേരിലായിരുന്നു. എന്റെ യോഗ്യതകള്‍ തെളിയിക്കുന്ന സര്‍ട്ടിഫിക്കറ്റുകളും ഒപ്പം ചേര്‍ക്കും. അതിനപ്പുറം സിനിമയിലെ കലാസംവിധാനവുമായി കാര്യമായ ബന്ധമില്ല. ചിത്രരചനയില്‍ നിന്ന് തീര്‍ത്തും വ്യത്യസ്തമായ ഒരു മേഖലയാണ് കലാസംവിധാനം. എനിക്കതില്‍ ഒരു താല്‍പര്യവുമില്ല. അതില്‍ മാത്രമല്ല ചിത്രകലയിലല്ലാതെ മറ്റൊന്നിലും എനിക്ക് താല്‍പര്യമില്ല. കലാരംഗത്തുള്ള മറ്റ് പലര്‍ക്കും താല്‍പര്യം തോന്നാവുന്ന പല കാര്യങ്ങളും എന്റെ വിഷയങ്ങളല്ല.
അശ്വത്ഥമാവിന് അവാര്‍ഡ് ഏറ്റുവാങ്ങുമ്പോള്‍ എനിക്ക് ഇക്കാര്യം തുറന്നു പറയേണ്ടി വന്നു. 'കെ.ആര്‍. മോഹനന് അര്‍ഹത പെട്ടതാണ് ഈ അവാര്‍ഡ്, ഞാനൊന്നും ചെയ്തിട്ടില്ല' എന്ന് പരസ്യമായി വേദിയില്‍ വച്ചു പറഞ്ഞു.


അടിയന്തരാവസ്ഥയിലെ 'ഭാഗ്യം'

ഓരോരുത്തരും, അത് കലാകാരനായിക്കോട്ടെ, ചിത്രകാരനായിക്കോട്ടെ, ജാഗ്രതയോടെ പ്രവര്‍ത്തിക്കേണ്ടിയിരുന്ന കാലമാണ് അടിയന്തരാവസ്ഥ. പക്ഷേ, അത്തരം ജാഗ്രത എന്നെ ബാധിച്ചിരുന്നില്ല എന്നുവേണം കരുതാന്‍. 1975 അവസാനത്തോടെയാണ് പി ആന്‍ഡ് ടി യൂണിയന്‍കാര്‍ എന്നെ സമീപിച്ചു. യൂണിയന്റെ നേതാവ് പ്രഭാകരന്‍ എന്റെ പരിചയക്കാരനാണ്. അന്ന് ഞാന്‍ എറണാകുളത്ത് അയ്യപ്പന്‍കാവിലാണ് താമസം. അവരുടെ ഒരു മാഗസിനുവേണ്ടി മുഖചിത്രം വരച്ചുകൊടുക്കണമെന്നാണ് ആവശ്യം. ആ മാസികയുടെ പേര് ഇപ്പോള്‍ വ്യക്തമായി ഓര്‍ക്കുന്നില്ല. യൂണിന്‍കാരുടെ നിലപാടിനനുസരിച്ച് ഞാന്‍ ഒരു മുഖചിത്രം വരച്ചു. അന്നത്തെ എന്റെ നിലപാടും അതില്‍ ഒത്തുചേര്‍ന്നിരിക്കാം. ഇന്ദിരാഗാന്ധിയെ ഒരു നീരാളിയായി ചിത്രീകരിക്കുന്നതായിരുന്നു ആ മുഖചിത്രം എന്നാണെന്റെ ഓര്‍മ. നീരാളി എല്ലാം തന്റെ കൈകള്‍കൊണ്ട് പിടിച്ചെടുക്കുന്നതായിരുന്നു അതിലെ പ്രമേയം. മുഖചിത്രം അവര്‍ക്കിഷ്ടമായി. അവര്‍ സന്തോഷത്തോടെ പോകുകയും ചെയ്തു.
പിന്നീട് ഒരു വര്‍ഷത്തിനുശേഷം തിരുവനന്തപുരത്ത് നിന്ന് എറണാകുളത്തേക്ക് ഒരു മടക്കയാത്രയിലായിരുന്നു ഞാന്‍. കോട്ടയം റെയില്‍വേ സ്‌റ്റേഷനില്‍ എത്തിയപ്പോള്‍ പ്രഭാകാരന്‍ നില്‍ക്കുന്നു. 'എവിടുന്നാണ് വരുന്നത്, എങ്ങോട്ടേക്കാണ് യാത്ര', ഞാന്‍ ചോദിച്ചു.
'വരുന്ന വഴിയാണ്. ജയിലില്‍ നിന്ന്', പ്രഭാകാരന്റെ മറുപടി.
'എന്തിന്?'
'അപ്പോള്‍ നിങ്ങള്‍ക്ക് ഒന്നും സംഭവിച്ചില്ലേ, ഞാന്‍ കരുതി നിങ്ങളും അകത്തായിരിക്കുമെന്ന്'', പ്രഭാകരന്‍ പറഞ്ഞു. പതിനൊന്നുമാസം തടവിന് ശേഷം അപ്പോള്‍ മോചിതനായതേയുള്ളൂ അദ്ദേഹം. വീട്ടിലേക്കുള്ള യാത്രയാണ്. പ്രഭാകരനു മേല്‍ ചുമത്തിയ കുറ്റം മാസികയുടെ പത്രാധിപരായിരുന്നു എന്നതാണ്. ആ മാസികയിലെ പടം തന്നെയായിരുന്നു പ്രഭാകരന് എതിരെയുള്ള കുറ്റം. എന്തുകൊണ്ടോ പടം വരച്ചയാളെ തിരയണമെന്ന് ഭരണകൂടത്തിന് തോന്നിയില്ല. ആ മാസിയില്‍ പടം വരച്ചയാളുടെ പേരുണ്ട്. ഒരുപക്ഷേ എന്റെ പേര് അവരുടെ ശ്രദ്ധയില്‍ പതിയാഞ്ഞതാവാം. പ്രഭാകരന്റെ അനുഭവം കേട്ടപ്പോള്‍ ഒരുതരം ഞെട്ടലാണ് തോന്നിയത്.
അടിയന്തരാവസ്ഥകാലത്ത് മാനസികമായും ആശയപരമായുമൊക്കെ ഞാന്‍ ഭരണകൂടത്തിന് എതിരായിരുന്നു. രാഷ്ട്രീയ പ്രവര്‍ത്തകനോ പ്രക്ഷോഭകനോ ഒന്നുമായിരുന്നില്ലെങ്കിലും. ഇക്കാലത്ത് സച്ചിദാനന്ദന്‍, ബി.രാജീവ്, സിവിക് ചന്ദ്രന്‍ തുടങ്ങിയവരുമായി എനിക്ക് നല്ല അടുപ്പമുണ്ട്. ചിത്രകലയോടുള്ള അവരുടെ താല്‍പര്യമാണ് ഈ ബന്ധത്തിന് മുഖ്യകാരണം. അവരില്‍ പലരോടുമുള്ള അടുപ്പം ഇന്നും സൂക്ഷിക്കുന്നു.
ജയില്‍ മോചിതനായ ശേഷം സിവിക് ചന്ദ്രന്‍, ജയിലിലെ തടവുകാര്‍ രചിച്ച കവിതകള്‍ സമാഹരിച്ച് പുസ്തകമാക്കി. 1978 ല്‍ 'തടവറക്കവിതകള്‍' എന്ന പേരില്‍ പുസ്തകം പുറത്തിറങ്ങിയപ്പോള്‍ അതിന്റെ മുഖചിത്രം എന്റേതായിരുന്നു. അടിയന്തരാവസ്ഥയിലെ മനുഷ്യാവകാശ ലംഘനങ്ങളോടുള്ള എന്റെ എതിര്‍പ്പും ആ കവറില്‍ ഉള്‍ച്ചേര്‍ന്നിരുന്നു എന്നുവേണം കരുതാന്‍.



ലോകവേദിയിലെ പ്രദര്‍ശനങ്ങള്‍

1968 ല്‍ മദ്രാസില്‍ വച്ചാണ് ആദ്യമായി എന്റെ ചിത്ര പ്രദര്‍ശനം നടക്കുന്നത്. അതിനുശേഷം രാജ്യത്തിനകത്തും പുറത്തും പലയിടങ്ങളിലും പ്രദര്‍ശനം നടത്തിയിട്ടുണ്ട്. അന്‍പതോളം ഏകാംഗ ചിത്രപ്രദര്‍ശനങ്ങള്‍ പൂര്‍ത്തിയായി.
പഠിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുമ്പോള്‍ എന്റെ ഒരു ചിത്ര പ്രദര്‍ശനം കിഴക്കന്‍ ജര്‍മനിയില്‍ നടന്നു. അധികമാര്‍ക്കും അറിയില്ല ഇക്കാര്യം.അന്ന് മദ്രാസ് സ്‌കൂളില്‍ വന്ന വിദേശ ചിത്രകാരി എന്റെ പടങ്ങള്‍കണ്ട് ഇഷ്ടമായി. കിഴക്കന്‍ ജര്‍മിനിയില്‍ പ്രദര്‍ശനം നടത്താന്‍ കൊണ്ടുപോയിക്കോട്ടേ എന്നു ചോദിച്ചു. എനിക്ക് സമ്മതം. ക്ലാസില്‍ വരച്ച മുപ്പത് ഡ്രോയിംഗുകളാണ് അവര്‍ കൊണ്ടുപോയത്. അവര്‍ പ്രദര്‍ശനം നടത്തി.എന്നാല്‍ ആ പടങ്ങള്‍ അവര്‍ക്ക് തിരിച്ചയക്കാനായില്ല. എന്തൊക്കെയോ സാങ്കേതിക പ്രശ്‌നങ്ങള്‍. അവസാനം എഴുതി ചോദിച്ചതനുസരിച്ച് ഒരു ചിത്രകലാ സ്‌കൂളിന് ആ ചിത്രങ്ങള്‍ സമ്മാനമായി നല്‍കാന്‍ സമ്മാനിച്ചു. പക്ഷേ, ആ ചിത്ര പ്രദര്‍ശനം നടന്നതിന് രേഖകളൊന്നുമില്ല.
പിന്നീട് 2002 ല്‍ റിയോ ഡി ജനീറോ ഉള്‍പ്പടെ ബ്രസീലിലെ നാല് വലിയ നഗരങ്ങളില്‍ പ്രദര്‍ശനം നടന്നു. 200 3 ല്‍ അമേരിക്കയിലെ മൂന്ന് നഗരങ്ങളിലും അതേ വര്‍ഷം കുവൈറ്റിലും പ്രദര്‍ശനം നടത്തി.
വിദേശത്തെ ചിത്രപ്രദര്‍ശനങ്ങള്‍ കുറേയേറെ അനുഭവങ്ങള്‍ സമ്മാനിച്ചിട്ടുണ്ട്. ചിത്രങ്ങളുടെ കാര്യത്തില്‍ ഏറെക്കുറെ ഇന്ത്യയുടേതിന് സമാനമായ അവസ്ഥയാണ് വിദേശ രാജ്യങ്ങളിലുമുള്ളത്. കുറച്ചുപേര്‍ മാത്രമാണ് ചിത്രങ്ങള്‍ ആസ്വദിക്കുന്നവര്‍. വാന്‍ഗോഗ്, ഡാവിഞ്ചി തുടങ്ങിയ മാസ്‌റ്റേഴ്‌സിന്റെ വര്‍ക്കുകള്‍ കാണാന്‍ ആളുകള്‍ ചെല്ലും. അല്ലാതെ അപ്രശസ്തര്‍ എന്നു അവര്‍ക്ക് തോന്നുന്നവരുടെ വര്‍ക്കുകള്‍ കാണാനൊന്നും അവിടെയുള്ളവര്‍ ശ്രമിക്കാറില്ല. വിദേശരാജ്യങ്ങളിലുള്ളവര്‍ക്ക് നമ്മളുടെ ചിത്രങ്ങള്‍ ഇഷ്ടമാണ്. പക്ഷേ മേടിക്കാന്‍ ഭയം. വിലക്കൂടുതല്ല കാരണം. നമ്മുടെ ചിത്രങ്ങള്‍ ബാക്ക് മാജിക്കുമായി ബന്ധപ്പെട്ടതാണോ എന്നാണ് അവര്‍ക്ക് പേടി. ബ്രസീലുള്‍പ്പടെ എനിക്ക് ബോധ്യമായിട്ടുണ്ട്. ഇന്ത്യയെപ്പറ്റി വിദേശങ്ങളിലെ ധാരണ നമ്മളിപ്പോഴും പ്രാകൃതരും പൗരാണികരുമാണെന്നാണ്. ബാക്ക് മാജിക്കിന്റെ നാടായിട്ടാണ് അവരിപ്പോഴും നമ്മുടെ നാടിനെ കാണുന്നത്. അവരിവിടെ വരുന്നതും ആ പൗരാണികത കാണാനാണ്. എന്റെ ചില ചിത്രങ്ങള്‍ കണ്ട് ഇതില്‍ ബ്ലാക്ക് മാജിക്കല്‍ ദൈവങ്ങളാണോ എന്നുള്ള സംശയം പലരും എന്നോടു തന്നെ തുറന്നു ചോദിച്ചു. ചിത്രങ്ങള്‍ വാങ്ങി വീട്ടില്‍ കൊണ്ടുപോയി വയ്ക്കാന്‍ അവര്‍ ഭയപ്പെട്ടു. അതെനിക്ക് പുതിയ അനുഭവമായിരുന്നു.


ചിത്രമെഴുത്ത് സങ്കല്‍പങ്ങള്‍

മദ്രാസിലെ പഠന കാലത്തിനും ഇപ്പോഴെത്തി നില്‍ക്കുന്ന ദൂരത്തിനയിലും ഒരു തുടര്‍ച്ചയുണ്ട്. ഇക്കാലങ്ങളില്‍ ചിത്രകാഴ്പ്പാടുകളില്‍ പലതരത്തില്‍ മാറ്റം വന്നിട്ടുണ്ട്. പഠനസമയത്ത് ഞാന്‍ കൂടുതലും ലാന്‍ഡ് സ്‌കേപ്പുകളാണു വരച്ചിരുന്നത്. യൂറോപ്യന്‍ സ്വാധീനവും അന്നുണ്ടായിരുന്നു. ഭാരതീയ ശില്‍പ്പകലയെയും ചിത്രകലയെയും ഭാരതസംസ്‌കാരത്തെയും അടുത്തറിഞ്ഞപ്പോള്‍ യൂറോപ്യന്‍ സ്വാധീനത്തിന്റെ ചങ്ങലകള്‍ ഞാന്‍ പൊട്ടിച്ചു. മാറ്റമുള്‍ക്കൊണ്ട് വരച്ചു തുടങ്ങിയതിന്റെ തുടര്‍ച്ചയാണ് എന്റെ ചിത്രങ്ങള്‍. കേരളീയ/ഭാരതീയ പാരമ്പര്യത്തനിമ ഉള്‍ക്കൊണ്ട സാംസ്‌കാരിക ചിഹ്നങ്ങളുടെ പശ്ചാത്തലത്തില്‍ രേഖകളുടേയും വര്‍ണങ്ങളുടേയും സമന്വയമാണ് എന്റെ ചിത്രങ്ങള്‍ എന്നുവേണമെങ്കില്‍ പറയാം. ചുവര്‍ ചിത്രം, കളമെഴുത്ത്, അനുഷ്ഠാനകലാരൂപങ്ങള്‍ എന്നിവകളുടെ രചനാ സമ്പ്രദായങ്ങളുടെ സ്വാധീനവും കണ്ടെത്താം. ഒരുകാലത്ത് എനിക്ക് മ്യൂറല്‍ ഇഷ്ടമായിരുന്നു. എന്നാല്‍ ഇന്നത്രയ്ക്ക് ഇഷ്ടമില്ല. മ്യൂറലിന്റെ ആവര്‍ത്തന സ്വഭാവവും മടുപ്പുളവാക്കി. ഒപ്പം അത് കൂടുതല്‍ വാണിജ്യവല്‍ക്കരിക്കപ്പെട്ടു.
സാഹിത്യകാരന്മാര്‍ക്കു മാത്രമല്ല , ചിത്രകാരന്മാര്‍ക്കും കഥപറയാനാകും. അങ്ങനെ കഥ പറയുന്ന ശൈലിയാണ് ചിത്രരചനയില്‍ ഞാന്‍ സ്വീകരിക്കുന്നത്. 'ചിത്രകൂടം' പൂട്ടിയശേഷം പൂര്‍ണ സമയ ചിത്രകാരനായാണ് ജീവിക്കുന്നത്. അതിനിടയില്‍ കേരള ലളിത കലാ അക്കാദമിയുടെ അവാര്‍ഡുകള്‍ 1971, 72, 75 വര്‍ഷങ്ങളില്‍ കിട്ടി. പിന്നീട് അതേ അക്കാദമിയുടെ ചെയര്‍മാനുമായി.
ഇക്കാലത്ത് കേരളത്തിലെ എല്ലാ പ്രമുഖ പ്രസാധശാലകള്‍ക്കും വേണ്ടി പുസ്തകത്തിന് കവര്‍ ചിത്രങ്ങള്‍ വരച്ചു. നൂറുകണക്കിന് വരും ആ പുസ്തകങ്ങള്‍. പക്ഷേ, ഇപ്പോള്‍ പുസ്തകങ്ങള്‍ക്ക് കവര്‍ ചിത്രകാരന്‍ വരയ്ക്കുന്ന കാലം ഏതാണ്ട് അസ്തമിച്ചു. എല്ലാം കമ്പ്യൂട്ടറിലേക്ക് മാറി. നല്ല ഒരു ഡിസൈനര്‍ക്ക് വളരെയെളുപ്പം കവറുകള്‍ വരയ്ക്കാം. കവറിന്റെ കാര്യത്തില്‍ മാത്രമല്ല ചിത്രകലാ രംഗത്തും പല മാറ്റങ്ങള്‍ വന്നു. കുറേയൊക്കെ അലസന്‍മാരുടെ ഒരു തലമുറയായിരുന്നു ഞങ്ങളുടേത്. പക്ഷേ ഇന്നു ചിത്രകലാ സ്ഥാപനങ്ങളില്‍ നിന്ന് പഠിച്ചിറങ്ങുന്നവര്‍ ആധുനിക സാങ്കേതിക വിദ്യയുടെ സാധ്യതകള്‍ മുഴുവന്‍ ഉപയോഗിക്കുന്നുണ്ട്. പ്രാക്ടിക്കലാണ് അവര്‍. തങ്ങളുടെ ചിത്രങ്ങള്‍ വലിയ തുകയ്്ക്ക് വില്‍ക്കപ്പെടണം എന്ന് അവര്‍ ആഗ്രഹിക്കുന്നു. അതനുസരിച്ച് പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നു. അവര്‍ ഓരോരുത്തരും ഓരോ 'സ്‌കൂളാണ്.'
ചിത്രങ്ങള്‍ ഞാനും വില്‍ക്കാറുണ്ടെങ്കിലും വാസ്തവത്തില്‍ എനിക്ക് അതിനു താല്‍പര്യമില്ല. ഓരോ ചിത്രവും എനിക്ക് പ്രിയപ്പെട്ടതാണ്. കുറച്ച് സാമ്പത്തികശേഷി ഉണ്ടായിരുന്നെങ്കില്‍ ഞാനൊരു പടവും വില്‍ക്കില്ല. ഭാവി തലമുറയ്ക്കുവേണ്ടി വരച്ച ചിത്രങ്ങള്‍ സൂക്ഷിച്ചുവയ്ക്കണം എന്നതാണ് ഉള്ളിലെ ആഗ്രഹം. മുന്‍ തലമുറ തന്നതാണ് നമ്മുടെ സമ്പത്ത്. ചിത്രകലയും അത്തരം സമ്പത്താണ് എന്നാണ് എന്റെ പക്ഷം.
കവറുകള്‍ മാത്രമല്ല, ആനുകാലികള്‍ക്കുവേണ്ടി തുടര്‍ച്ചയായി ഇലുസ്‌ട്രേഷന്‍ വര്‍്കകുകള്‍ ചെയ്തു. കലാകൗമുദി, മാതൃഭൂമി, ഭാഷാപോഷിണി, ഇന്ത്യാടുഡേ, മനോരമ വീക്കിലി, മലയാള നാട് പ്രസിദ്ധീകരണങ്ങള്‍ക്കു വേണ്ടി വരച്ചു.
അവാര്‍ഡുകള്‍ ഒരു പിടികിട്ടി. ലളിതകലാ അക്കാദമി ഫെലോഷിപ്പ്, ാജാരവിവര്‍മ്മയുടെ പേരിലുള്ള ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട സംസ്ഥാന സര്‍ക്കാര്‍ പുരസ്‌കാരം അങ്ങനെ പലതും. അവാര്‍ഡു ലഭിച്ചിക്കുന്നതില്‍ സന്തോഷം. പുരസ്‌കാരങ്ങളോടു താല്‍പര്യമോ ആഗ്രഹമോ കാട്ടുന്ന പ്രകൃതക്കാരനല്ല ഞാന്‍. ചിത്രരചനയുടെ ആദ്യകാലങ്ങളില്‍, മദ്രാസ് ലളിതകലാ അക്കാഡമിയുടെ അവാര്‍ഡ് ലഭിച്ചപ്പോള്‍ വലിയ ആവേശവും അത്ഭുതവുമൊക്കെ തോന്നിയിരുന്നു. പിന്നീട് ഓരോ അവാര്‍ഡ് കഴിയുന്തോറും താല്‍പ്പര്യം കുറഞ്ഞുവന്നു.
ഒരോ ചിത്രവും ഓരോ പരീക്ഷണമാണ്. രൂപങ്ങളെ, വര്‍ണങ്ങളെ, പ്രതലങ്ങളെയൊക്കെ ഭേദിക്കാനുള്ള ശ്രമം. എല്ലാവരും ചോദിക്കാറുണ്ട് ഏറ്റവും സംതൃപ്തി തോന്നിയ ചിത്രം ഏത് എന്ന്. അങ്ങനെ ഒരു ചിത്രമില്ല. ഏറ്റവും അവസാനം ചെയ്തതാണ് ഏറ്റവും തൃപ്തി തരുന്നത്. എന്റെ ആത്മസംതൃപ്തിയാണ് ഓരോ ചിത്രവും. ആ അവസാനത്തെ ചിത്രത്തില്‍ നിന്നാണു അടുത്തതിലേക്കുള്ള ആരംഭം.
നമ്മുടെ നാട്ടില്‍ ചിത്രകലയെപ്പറ്റി ആളുകള്‍ക്ക വലിയ പിടി പാടൊന്നുമില്ല. ആളുകളുടെ ചോദ്യം ഏത് നിറമാണ് എനിക്ക് കുടുതല്‍ ഇഷ്ടം എന്ന രീതിയിലാണ്. ശരിക്കും പറഞ്ഞാല്‍ ചിത്രകാരന് എല്ലാ നിറവും പ്രിയപ്പെട്ടതാണ്. മനസിലുള്ള ഒരു രൂപത്തിന്, അമൂര്‍ത്തത ആവിഷ്‌കരിക്കുമ്പോള്‍ ചിത്രകാരന്‍ നിറങ്ങളുടെ കാര്യത്തില്‍ ചില തെരഞ്ഞെടുപ്പുകള്‍ നടത്തുന്നു. ഓരോ ചിത്രവും ചിത്രകാരന്റെ പരീക്ഷണമാണ്. ചിത്രകാരന്‍ ചിത്രകാരനെ തന്നെയാണ് പരീക്ഷിക്കുന്നത്. നല്ല കലാ വിമര്‍ശകരും ഇല്ല. കേരളം പോലുള്ള ഒരു സ്ഥലത്ത് ചിത്രകലാ വിമര്‍ശനത്തിനു സ്‌കോപ്പൂം കുറവാണ്. എന്നാല്‍ കലാവിമര്‍ശനം നടത്തുന്നയാള്‍ ചിത്രങ്ങളെ സമീപിക്കേണ്ടത്്് മനശാസ്ത്ര പരമായിട്ടുകൂടിയാണ്. എന്തുകൊണ്ട് ചിത്രകാരന്‍ ഈ ചിത്രം വരച്ചു? എന്തുകൊണ്ട് ഈ നിറം കൊടുത്തു? എന്തായിരുന്നു ചിത്രകാരന്റെ മാനസികമായതലം. ഇങ്ങനെ മനശാസ്പ്രരമായ സമീപനത്തില്‍ കൂടി പരിശോധിച്ചാലേ ഒരു ചിത്രത്തെ പൂര്‍ണമായി മനസ്സിലാക്കാനാവൂ.
കലയെ ഏതെങ്കിലും സിദ്ധാന്തങ്ങളുടെ തലത്തില്‍ ഒതുക്കുന്നതിനോടും എനിക്ക് യോജിപ്പില്ല. അമ്പലത്തില്‍ സോപാനസംഗീതം ആലപിക്കുന്ന ഒരാളെ എടുക്കുക. അയാള്‍ അതിലൂടെ എന്ത് സാമൂഹ്യ ഇടപെടലാണ് നടത്തുന്നത്. ഒരര്‍ത്ഥത്തില്‍ അയാളുടേത് ആത്മനിര്‍വൃതിയാണ്. കലയെന്നതിന് ആത്മനിര്‍വൃതിയുടെ തലമുണ്ട്. നമ്മള്‍ വരയ്ക്കുന്നത് നമുക്കുവേണ്ടിയാണ്. പൊതുസമൂഹത്തിലെ പല കാര്യങ്ങളോടും നമുക്കുള്ള പ്രതിപ്രവര്‍ത്തനം കലയില്‍ വന്നുകൊള്ളും. അത് ബോധപൂര്‍വം സൃഷ്ടിക്കേണ്ടതില്ല. അപൈഡ് ആര്‍ട്ട് ചെയ്യുന്നയാള്‍ക്ക് തന്റെ താല്‍പര്യത്തിനും വിരുദ്ധമായി ചിത്രങ്ങള്‍ വരയ്‌ക്കേണ്ടിവരും. അതയാളുടെ ആത്മ നിര്‍വൃതിയായിക്കൊള്ളണമെന്നില്ല. ഒരു സിദ്ധാന്തവും കലാകാരന്‍മാരുടെ മേടില്‍ അടിച്ചേല്‍പ്പിക്കേണ്ടതില്ല എന്നതാണ് എന്റെ നിലപാട്. കല കലയ്ക്കുവേണ്ടിയാണോ മറ്റെന്തിനെങ്കിലും വേണ്ടിയുള്ളതാണോ എന്നത് വിഷയമാക്കേണ്ട കാര്യമില്ല. സാമൂഹ്യ പ്രതിബദ്ധത അടിച്ചേല്‍പ്പിക്കാന്‍ ശ്രമിക്കുന്നത് ദുരന്തത്തില്‍ കലാശിക്കും. റഷ്യയില്‍ സ്റ്റാലിന്റെ കാലത്ത് അത് സംഭവിച്ചു. അസമാന്യരായ ചിത്രകാരന്‍മാര്‍ക്ക് രാജ്യം വിടേണ്ടിവന്നു.
ചിത്രകല എന്നത് വ്യക്തിപരമായ ആവിഷ്‌കാരമാണ്. അതുകൊണ്ടാണ് അതില്‍ ഓരോരുത്തരും തന്റെ കൈയ്യൊപ്പ് ചാര്‍ത്തുന്നത്. മനസിലുള്ള വര്‍ണങ്ങള്‍, രൂപങ്ങള്‍ ക്യാന്‍വാസില്‍ പകര്‍ത്തുക എന്നതാണ് വെല്ലുവിളി. ഓരോ ചിത്രവും അതുകൊണ്ട് തന്നെ ഓരോ വെല്ലുവിളിയെ അതിജീവിക്കലാണ്. ഞാനത് തുടര്‍ന്നുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു. എനിക്ക് പൂര്‍ണമായി തൃപ്തിയാകുന്ന ഒരു തലംവരെ ഞാനത് തുടരും. അതുണ്ടാകുമോ എന്നത് വേറൊരു കാര്യം.
'ചിലപ്പതികാരത്തിന്' ദൃശ്യ രൂപം കൊടുക്കണം എന്നതാണ് ഇപ്പോള്‍ മനസിലുള്ള കാര്യം. വളരെയേറെ ദൃശ്യ സാധ്യതകളുള്ള കൃതിയാണ ചിലപ്പതികാരം. ആഴിയോളം ആഴമുണ്ട് അതിന്. നിരന്തരമായി ശ്രമിച്ചാലേ വിജയിക്കൂ അതിനുള്ള ശ്രമത്തിലാണ് ഇപ്പോള്‍ ഞാന്‍.
വരും തലമുറ എന്നെ എങ്ങനെ വിലയിരുത്തും അല്ലെങ്കില്‍ അടയാളപ്പെടുത്തുമെന്ന ചിന്ത എനിക്കില്ല. എന്റെ തൃപ്തിക്കുവേണ്ടി ഞാന്‍ വരച്ചു. മറ്റുള്ളവര്‍ക്കും അതു സംതൃപ്തി നല്‍കിയാല്‍ ഒത്തിരി സന്തോഷം.

Malayalam Varika
2010 Onappathippu